عطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدعطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدطرز تهیه داروهای گیاهی
اصول کلی در استفاده از داروهای گیاهی ؛ اندازه ها و مقادیر و طرز تهیه و آماده کردن داروهای گیاهی و گیاهان دارویی برای استفاده
طرز تهیه داروهای گیاهی :
|
|
از آنجائیکه ممکن است در هنگام تهیه داروهای گیاهی ترازوی مناسب در دسترس نباشد می‌توان از وسایل زیر بعنوان واحد وزن استفاده نمود که تقریباً برابر با اوزان مورد نظر می‌باشد.
0/25 گرم = یک چهارم قاشق مرباخوری
5/0 گرم = نیم قاشق مرباخوری گرم = یک قاشق مرباخوری
2 گرم = یک قاشق مرباخوری سرپر
3 گرم = یک قاشق غذاخوری پر 4 گرم = یک قاشق غذاخوری لب‌پر
5 گرم = یک قاشق غذاخوری سرپر
1فنجان
= در حدود
لیتر
آب و حدود 200 میلی‌لیتر مقدار مصرف یک بار = یک فنجان متذکر می‌گردد که در
مورد اوزان کمتر از 0/25 گرم حتماً می‌بایستی از ترازوهای دقیق استفاده
گردد و در مواردی که تنطورها و یا عصاره‌های خاصی مورد نظر باشد بایستی
داروهای مورد نظر را از داروخانه تهیه نمود.
طرز تهیه داروهای گیاهی
دم کرده بهترین و با ارزشترین روش تهیه داروهای گیاهی است، زیرا اکثراً مهمترین مواد مؤثر گیاهان داروئی در اثر جوشیدن از بین می‌روند.
عصاره دم کرده بدین ترتیب تهیه می‌شود که مقدار تعیین شده از گیاه خرد شده را با یک فنجان آب جوش (حداکثر یک لیتر) مخلوط کرده و به هم می‌زنند سپس روی ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 30-15 دقیقه دم بکشد، سپس آنرا صاف می‌کنند. در صورتیکه بعضی از بیماران نسبت به داروی خاصی عدم تحمل نشان دهند، شایسته است که در دفعات اول مصرف، دارو فقط 6 تا 8 دقیقه دم کشیده شود، در این صورت مطمئناً بخوبی قابل مصرف بوده و مؤثر می‌باشد.
اصولاً باید توجه داشت که روش جوشاندن، اغلب برای داروهائی بکار برده می‌شود که از ریشه، ریزم، پوست، رزین یا دانه‌ها تهیه می‌گردند و یا هنگامی آنرا بکار می‌برند که اطمینان داشته باشند موادمتشکله مؤثر آنها در اثر حرارت از بین نمی‌روند و یا این مواد بوسیلة آب سرد یا جوشیده از سلول گیاهی حل و خارج نمی‌شوند. ضمناً توجه شود که از ظروف آهنی جهت جوشاندن گیاهای استفاده نگردد.
برای
تهیه این فرم از دارو مقدار معینی از گیاه خرد شده را با
لیتر
آب جوش مخلوط کرده و می‌گذارند که کمی قل بزند، سپس آنرا از اجاق دور کرده
و می‌گذارند که چند دقیقه دم بکشد و در خاتمه آنرا صاف می‌کنند.
برای
تهیه این نوع دارو مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده را با
لیتر
آب سرد مخلوط کرده و می‌گذارند که بجوش آید سپس آنرا صاف می‌کنند.
برای
تهیه این نوع دارو ابتدا مانند روش جوشانده معمولی مقدار معین گیاه خرد شده
را با
لیتر
آب سرد مخلوط کرده و می‌گذاند که بجوش آید. سپس آنرا از شعله دور کرده و
روی ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 10 دقیقه دم بکشد. و در خاتمه آنرا صاف
می‌کنند.
اصولاً
روش خیساندن را اغلب برای گیاهانی بکار می‌برند که مواد مؤثر آنها در اثر
حرارت زود خراب یا تبخیر می‌شوند. برای انجام این منظور بر روی مقدار مورد
نظر از گیاه خرد شده مقدار
لیتر
آب سرد ریخته، درب ظرف را پوشانده و می‌گذارند که 6 تا 12 ساعت باقی بماند.
هر چه میزان این زمان طولانی‌تر شود عصاره قوی‌تر خواهد بود.
این روش اغلب برای گیاهانی بکار می‌رود که مواد مؤثر آنها در آب حل نمی‌شوند. برای تهیه این نوع دارو بر روی مقدار لازم از گیاه خرد شده آن مقداری از الکل اتیلیک 60 درصد را می‌ریزند که تمام قسمتهای گیاهی پوشیده شود، سپس در ظرف را بسته و چند روزی نگاه می‌دارند (برای تهیه عصاره‌های قوی‌تر از الکل خالص یا 90 درصد استفاده می‌شود).
توجه: ترای تهیه عصاره‌هایی به منظور خوراکی یا معالجه و ضد عفونی زخمها، غرغره‌ها و دهان شویی‌ها می‌بایستی عصاره‌های تهیه شده پیوسته با آب رقیق گردد.
برای تهیه شیرابه گیاهان داروئی، گیاه تازه را در هاوم (خرد کننده‌های الکتریکی) خوب له کرده و سپس داخل یک پارجه تمیز نموده و فشار می‌دهند. برای بکار بدن این نوع دارو در مصرف خوراکی اغلب یک قاشق مرباخوری از شیرابه را در شیر یا آب حل و میل می‌کنند.
برای تهیه پودر، گیاه خشک شده را در هاون به صورت پودر درآورده و سپس با الک ریز الک می‌کنند.
جهت کاربرد در مصرف خوراکی مقدار مورد نظر از پودر را در یک قاشق غذاخوری شیر یا آب حل کرده و میل می‌کنند. جهت مصرف خارجی مثل سایر پودرها، به قسمت مورد نظر پاشیده می‌شود.
اصولاً ضمادها را جهت رفع کبودی و کوبیدگی، احتقان، التهاب، کشیدن چرک از دمل‌ها، آرام کردن خراش‌ها و کشیدن سموم از بدن مورد استفاده قرار می‌دهند و معمولاً گیاهان داروئی موردنظر را بصورت خمیر درآورده و بطور مستقیم روی بدن قرار می‌دهند و یا آنرا ابتدا بر روی پارچه تمیز کشیده و سپس مورد استفاده قرار می‌دهند.
1-1- بانداژ یا کمپرس مرطوب نوع اول :
برای
تهیه این نوع دارو در صورتیکه دستور دیگری موجود نباشد بدین ترتیب عمل
می‌شود که 10 گرم از گیاه خرد شده را در
لیتر
آب به صورت چای دم می‌کنند. سپس آنرا صاف کرده، چلانده و گرم گرم (نه داغ)
به صورت کمپرس بکار می‌برند.
البته باید بر روی این کمپرس گرم و مرطوب یک تکه پارچه غیر قابل نفوذ و بروی ان دستمال گرم قرار داده شود.
1-2-بانداژ یا کمپرس مرطوب نوع دوم :
گیاه خرد شده داروئی را در یک کیسه پارچه‌ای کوچک قرار داده و در داخل آب جوش قرار می‌دهند سپس آنرا صاف کرده و مطابق روش 1 عمل می‌کنند.
برای تهیه این نوع دارو، گیاه خرد شده را در یک کیسه تمیز سفید قرار داده و خشک خشک حرارت داده و بصورت کمپرس روی عضو قرار می‌دهند.
برای این منظور گیاه دارویی خرد شده را بطوری که چای را درست می‌کنند آماده کرده و با آن زخمها را شستشو می‌دهند.
ح ـ استفاده از داروهای گیاهی در حمامها
برای
این منظور 100 گرم از گیاه خرد شده را در یک لیتر آب جوشانده و صاف می‌کنند،
سپس آنرا به مایع وان اضافه می‌کنند. برای تهیه مایع جهت حمام پا کافی است
که 40 گرم از گیاه در
لیتر
آب جوشانده و بکار برد.
زمانی که گیاهان به راحتی در دسترس باشند، کافی است که از دم‌کرده گیاه به مدت 15 دقیقه و یا خیسانده سرد 13 ساعته استفاده گردد.
توجه: بار دیگر نظر علاقمندان به گیاه‌درمانی را کاملاً به این نکته جلب می‌نماییم که گیاهان مورد نظر می‌بایستی حتماً از عرضه کنندگان مظمئن تهیه و مصرف شوند. زیرا در غیر اینصورت ممکن است گیاهان تهیه شده به طور صحیح محصول برداری، خشک، انبار و نگهداری نشده باشد. از مصرف این نوع گیاهان به هیچ‌وجه اثر درمانی مطلوب حاصل نخواهد شد. از طرف دیگر می‌بایستی به دستور تهیه دارو که در نسخه ذکر شده کاملاً توجه شود (دم کرده، جوشانده، خیسانده) زیرا این روشهای تهیه با توجه به مواد مؤثر موجود در گیاه، که باید از گیاه خارج شده و پس از مصرف اثر درمانی خود را ظاهر سازد در نظر گرفته شده است. بدین سبب توصیه می‌شود در صورتیکه دستور تهیه دارو در دسترس نباشد بخصوص در مورد داروئهائی که از برگ و گلهای گیاهان تهیه می‌گردد، آنرا بصورت دم‌کرده تهیه و استعمال نمایند.
