عطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدعطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدفصل ششم : زبان گنجشک excelsior fraxinus
فصل ششم : زبان گنجشک excelsior fraxinus
َََ
اسامى گوناگون زبان گنجشک
گـنـجـشک است . به این گیاه لسان العصافیر نیز مى گویند که اسم غلطى است . زبان
گنجشک در عربى به لسان العصفور و مران معروف است . بنجشک زوان ، بنجشک زبان ، مـرغ
زبـانـک ، تـلک ، تـل کـوچـکى ، وان ، ون ، وند، ونو، سر، اهر، بناو، بناوچ ، بنیو،
قـزل یـوشن ، قوش دیلى ، شجره العصافیر و شجر البق از اسامى دیگر زبان گنجشک است .
زبـان گـنجشک در زبان لاتین به excelsior fraxinus، در زبان انگلیسى به ash، در
زبان فرانسه به frene و در زبان آلمانى به esche echte شهرت دارد .
َََ
مشخصات کلى زبان گنجشک
رخـتـى بـوده و گـلهـاى قـرمـز رنـگ مـایـل بـه قـهـوه اى آن قـبـل از رویـیـدن برگ
ظاهر مى شود . زبان گنجشک داراى انواع و اقسام مختلفى است که فـرق آنها در تعداد
برگچه ها و شکل ظاهرى آنها است . درخت زبان گنجشک هم به حالت وحـشـى و خـودرو در
نـقـاط مـخـتـلف ایـران از جـمله گرگان ، مازندران و روید و هم بطور زینتى در تهران
و بسیارى نقاط دیگر مى کارند. قسمت مورد استفاده زبان گنجشک برگ ، مـیـوه ، سـاقه و
پوست درخت آن است . زمان چیدن برگهاى آن در ماه هاى خرداد و تیر است . پـوسـت و
شـاخـه درخـت زبان گنجشک طعمى تلخ و گس داشته و داراى طبیعتى گرم است . لازم به ذکر
است که این درخت زیبا بیشتر در اقلیم خنک ، سراشیبى هاى سنگلاخ خصوصا رو بـه جـنـوب
مى روید و گاهى تا 30 متر هم ارتفاع دارد . از این درخت شیره اى ترشح مـى شود که به
سهل شیرین شهرت دارد . مگس معروف کانتا رید برگ از شیره این درخت تغذیه مى کند.
نسخه هاى شفابخش زبان گنجشک
1 - درمان درد روماتیسم با زبان گنجشک
یـک مـشـت از گـل و بـرگـهـاى درخـت زبـان گـنـجـشـک را بـمـدت 15 روز در یـک
لیـتـر الکـل 60 درجـه بـخـیـسـانـیـد، سـپـس آنـرا صـاف نـمـوده ، ابـتـدا بـا
مـحـلول صـاف شـده ایـن الکـل مـحـل درد را شـسـتـشـو دهـیـد و سـپـس تـفـاله آنـرا
بـر محل درد کمپرس و ضماد کنید .
َََ
2 - رفع چاقى با زبان گنجشک
افـرادى کـه رژیـم لاغرى مى گیرند بویژه خانمها، چنانچه در رژیم غذائى خود روزانه
مـصـرف دو فنجان دم کرده برگهاى زبان گنجشک را در دو وعده صبح و عصر قرار دهند،
شاهد نتایج بیشتر، زودتر و موثرترى براى رفع چاقى خود خواهند بود .
3 - درمان نقرس با زبان گنجشک
استفاد از چاى طبى زبان گنجشک (دم کرده برگ آن ) به تنهایى یا همراه با برگ توت
فرنگى ، عناب و ترشک در طول چند هفته متوالى تاءثیر زیادى در کاهش اسید اوریک خون و
درمان نقرس دارد .
4 - تقویت قواى جنسى با زبان گنجشک
20 گـرم پـودر مـیـوه زبـان گـنـجشک را با 15 گرم پودر جوز هندى یا جواز بوا و 25
گـرم مـغـز گـردوى چـرخ کـرده مـخـلوط نـمـوده ، 150 گـرم عسل را نیز به آن اضافه
نمایید و خوب بهم بزنید و روزى یک قاشق مرباخورى از آنرا میل کنید.
5 - رفع بند آمدگى ادرار با زبان گنجشک
اگر فردى دچار بند آمدگى ادرار شده باشد 25 تا 30 گرم برگ زبان گنجشک را در یـک
لیـتـر آب جوش ریخته و بمدت 12 دقیقه بگذارید تا دم بکشد، سپس آب آنرا صاف نموده و
در دو وعده صبح و عصر میل کند بند آمدگى ادرار او برطرف خواهد شد.
6 - پایین آوردن تب با زبان گنجشک
سـت و شـاخـه هـاى درخـت زبـان گـنـجـشـک داراى خـاصـیـتى تب بر و خلط آور مى باشند
و قبل از پیدایش گنه گنه ( کینین ) آنرا براى درمان تب و نوبه بکار مى بردند . به
همین منظور استفاده از جوشانده 40 گرم پوست و شاخه هاى زبان گنجشک در یک لیتر آب
جهت پایین آوردن تب توصیه مى شود.
7 - دفع سنگ کلیه و مثانه با زبان گنجشک
استفاده از عرق برگ زبان گنجشک به تنهایى یا همراه با عرق خارشتر داروى مفیدى جهت
دفـع سـنـگ کـلیـه و مـثـانـه مـى بـاشد. همچنین خوردن پودر زبان گنجشک به تنهایى و
بصورت کفلمه یا بصورت دم کرده یک قاشق مرباخورى آن در یک استکان آب جوش بمدت 12
دقیقه مفید است .
َََ
8 - درمان یبوست و خشکى مزاج با زبان گنجشک
بـرگـهـاى درخـت زبـان گـنـجـشـک خـاصـیت ملین و مسهل دارد . مصرف کم دم کرده یا
پودر برگهاى این گیاه ملین معده بوده و مصرف زیاد آن خاصیت مسهلى دارد .
9 - نقش زبان گنجشک در درمان نازایى خانمها
خـمـدان هـا سالم و عمل تخمک سازى به حال طبیعى انجام مى شود، اما کیسه رحم به عللى
آمـادگـى پـرورش جـنـین را ندارد و یا لوله هاى اویدوکت که تخمک از آنها به رحم مى
آید نـاراحـتیهایى دارد، یکى از داروهایى که این قبیل زنها مى توانند به خود
بگیرند، پودر مـیـوه زبـان گـنـجـشـک اسـت کـه پس از پاک شدن از خون حیض بخود مى
گیرند و بعد از نزدیکى امکان باردار شدن را افزایش مى دهد .
10 - رفع گرفتگى عضلات با زبان گنجشک
قـرار دادن عـضـله گـرفـتـه در آب صـاف شـده جـوشـانـده بـرگ زبان گنجشک یا ضماد
بـرگـهـاى تـر و تـازه که آنرا کوبیده و با سرکه مخلوط کرده باشند و همچنین مالیدن
روغـن آن بـه مـحل گرفتگى عضلات اثر قاطعى در تسکین درد و رفع گرفتگى عضلات دارد .
11 - درمان سرفه و تنگى نفس با زبان گنجشک
خوردن شربت یا آب جوشانده برگهاى زبان گنجشک در دو نوبت صبح و عصر، سرفه و تـنـگـى
نـفس را که منشاء سردى و رطوبت داشته باشد برطرف مى سازد. همچنین کفلمه پودر برگ
زبان گنجشک مفید و موثر است .
َََ
12 - درمان اسهال مزمن با زبان گنجشک
یـک مـشـت از پـوسـت سـاقه زبان گنجشک را در یک لیتر آب بریزید، بعد از دم کردن یا
جـوشـانـدن ، قـبـل از دو وعـده غـذا و هـر بـار یـک فـنـجـان میل کنید جهت رفع
اسهال نافع است .
نوع دیگر
دو مـشـت از پـوسـت سـاقـه زبـان گـنـجـشـک را در یـک لیـتـر آب بـریزید و بعد از
تهیه محلول دو بار در روز جهت رفع اسهال با آب آن حمام کنید.
13 - خواص طبى و مصارف درمانى روغن با زبان گنجشک
زبـان گنجشک به پهلو، درد پهلو را تسکین مى بخشد . مالیدن آن به قضیب و اطراف آن
مـوجـب تحریک قضیب شده و قواى جنسى و شهوانى را تقویت مى کند . ضماد آن به ماهیچه
ها و عضلات علاوه بر رفع گرفتگى آنها بعنوان دارویى معرق (عرق آور) بکار مى رود.
مالیدن آن به مفاصل و عضلات درد آنها را تسکین داده و در درمان بیماریهاى مفصلى
بویژه نقرس و روماتیسم بسیار موثر است . تقریبا از تمام قسمتهاى این گیاه نظیر پوست
درخت ، برگ ، شاخه و میوه آن روغن تهیه مى کنند .
َََ
طرز تهیه روغن زبان گنجشک
طرز تهیه این روغن شبیه طرز تهیه روغن آویشن است . (به صفحه 30 رجوع شود)
14 - درمان لکنت زبان با زبان گنجشک
50 گـرم پـودر مـیـوه زبـان گـنـجشک را با 20 گرم پودر خولنجان مخلوط کرده ، 200
گـرم عـسـل را نـیـز بـه آن اضـافـه نـمـایـیـد و خـوب بـهـم بـزنـیـد و خـمـیـر
حـاصـل را بـه شـکـل حـب هـایـى در آورده و روزى سـه حـب در سـه وعـده صـبح ، ظهر و
شب میل کنید.
15 - فرآورده هاى گیاهى و دارویى زبان گنجشک
درخت زبان گنجشک بیش از آنکه تنها یک درخت زینتى در خانه ها و برخى پارکها و بیشه
ها باشد، یک درخت دارویى است و تقریبا تمام اجزاى آن به مصارف درمانى مى رسد. به
هـمـیـن دلیـل از آن فـرآورده هـاى بـیـشمارى تهیه مى کنند که در زیر تنها به چند
مورد آن اشاره مى کنیم :
الف - پودر قاووت ضد آرتروز زبان گنجشک
جـهـت درمـان آرتـروز 65 تـا 80 گـرم مـیوه زبان گنجشک را نرم ساییده ، با کمى پودر
نـبـات مـخـلوط کـرده ، بـه تـنـهـایـى یـا همراه با یک فنجان چاى کمرنگ هر دو روز
یکبار میل کنید.
َََ
ب - عرق زبان گنجشک
از بـرگـها، میوه و پوست درخت زبان گنجشک عرق تهیه مى کنند که تقریبا تمام خواص
زبان گنجشک را دارا مى باشد ولى خاصت آن نسبت به آب خیسانده اجزاى گیاه کمتر است .
از ایـن عـرق بـایـد روزانـه یـک اسـتـکـان بـه تـنهایى یا بصورت شیرین شده با کمى
عسل یا شکر مصرف نمود .
پ - شربت زبان گنجشک
از شـربـت زبـان گنجشک بیشتر جهت درمان نقرس ، رفع نارسایى کبد و درمان سرفه و
سردردهاى رطوبتى استفاده مى شود و مقدار مصرف آن یک قاشق مرباخورى از آن بصورت
مـحـلول در یـک لیـوان آب اسـت . طـرز تهیه شربت زبان گنجشک شبیه طرز تهیه شربت
آویشن است . (به صفحه 31 رجوع شود )
ت - محلول ضد درد مفاصل با زبان گنجشک
100 گـرم بـرگ ، شـاخـه ، مـیـوه و پـوسـت درخـت زبـان گـنـجـشـک را در محلول نیم
لیتر الکل 60 درجه و یک لیتر آب بمدت دو هفته بخیسانید یا در 5/1 لیتر آب بـمـدت 10
دقـیـقـه بـجـوشـانـیـد، سـپـس مـحـل درد بـویـژه نـاحـیـه مفاصل را با آن شستشو
داده و تفاله آنرا ضماد کنید .
َََ
ث - پماد مسکن درد با زبان گنجشک
25 گـرم پـوسـت درخـت زبان گنجشک را با 20 گرم آن ، 20 گرم خولنجان ، 20 گرم زنجفیل
، 20 گرم برگ انغوزه و 20 گرم پوست درخت سیب یا برگ آن مخلوط کرده ، نرم سـایـیـده
، در 200 گـرم روغـن کـوهـان شـتـر بـپـزیـد و هـر بـار کـمـى از آنـرا بـه محل درد
بمالید .
ج - روغن ماساژ زبان گنجشک
رفـع گـرفـتـگـى عـضـلات و مـاهـیـچـه هـا، تـسـکـیـن درد مفاصل ، رفع ضعف نیروى
جنسى و تسکین درد روماتیسم از مصارف عمده روغن ماساژ زبان گنجشک است .
ترکیبات
نصف قاشق چایخورى اسانس معطر روغنى میوه و برگ زبان گنجشک
نصف قاشق چایخورى اسانس معطر روغنى زنجبیل
2 قاشق غذاخورى روغن زیتون
روش تهیه روغن
طرز تهیه این روغن شبیه طرز تهیه روغن ماساژ آویشن (صفحه 36 ) است .
چ - شربت ضد سیاه سرفه زبان گنجشک
ترکیبات
30 گرم میوه زبان گنجشک خشک یا 60 گرم میوه تازه آن
750 میلى لیتر آب
500 گرم عسل
روش تهیه شربت
روش تـهـیـه شربت ضد سیاه سرفه زبان گنجشک شبیه روش تهیه شربت مرکب آویشن (صفحه 31
) است .
ح - لوسیون محرک نیروى جنسى زبان گنجشک
ترکیبات
نصف قاشق غذاخورى تنطور برگ یا میوه زبان گنجشک
2 قاشق غذاخورى عرق برگ یا میوه زبان گنجشک
نصف قاشق غذاخورى تنطور سیسنبر (نعناع فلفلى )
2 قاشق غذاخورى عرق دارچین
روش تهیه لوسیون
روش تهیه این لوسیون شبیه روش تهیه لوسیون آویشن (صفحه 39 ) است .
َََ
خ - ضماد ضد تب پوست و برگ زبان گنجشک
لوازم موردنیاز
مقدارى جوشانده یا دم کرده پوست و برگ درخت زبان گنجشک
1 عدد تابه کاسه اى
کمى باند نخى یا پنبه اى
روش تهیه ضماد
روش تهیه ضماد تب زبان گنجشک شبیه طرز تهیه ضماد آویشن (صفحه 34 ) است .
دـ شیاف تقویت کننده رحم زبان گنجشک
ترکیبات
20 گرم کره کاکائو
10 گرم پودر میوه زبان گنجشک
30 گرم قطره روغن میوه زبان گنجشک
روش تهیه شیاف
طرز تهیه این شیاف شبیه طرز تهیه شیاف بادرنجبویه (صفحه 65) است .
ذـ چاى ضد رطوبت و سردى معده زبان گنجشک
ترکیبات
25 گرم میوه زبان گنجشک
5 گرم دارچین
5 گرم هل غرابى
5 گرم تخم شوید (اختیارى )
مقدارى آب
روش تهیه چاى
گـیـاهان فوق را مخلوط کرده ، در یک فنجان شیشه دهانه گشاد تیره رنگ نگهدارى کنید .
هر بار یک تا دو قاشق چایخورى از آنرا در یک فنجان مخصوص دم کردن ، چاى یا قورى
کوچک ریخته ، روى آن یک فنجان آب تازه جوش بریزید 5 تا 10 دم کرده ، سپس صاف کنید و
میل نمایید .
رـ حمام دارویى اجزاء درخت زبان گنجشک
از حـمـام دارویـى پـوست و شاخه هاى درخت زبان گنجشک جهت پایین آوردن تب (بخصوص تـب
نـوبـه ) اسـتـفـاده مـى شـود . همچنین حمام دارویى برگ درخت زبان گنجشک جهت درمان
تشنج (گرفتگى ) عضلانى بسیار مفید است .
ترکیبات
5 قطره اسانس معطر روغنى برگ و پوست درخت زبان گنجشک
روش تهیه حمام دارویى
روش تـهـیـه حـمـام دارویى اجزاء درخت زبان گنجشک شبیه روش تهیه حمام دارویى آویشن است .
َََ
