همانطور که زمان شروع عادتماهانه برای همه خانمها یکسان نیست و این شروع بر اساس نژاد آنها از سن 9 تا 16 سالگی متغیر میباشد، داشتن عارضه یا عوارض قبل از عادت ماهانه نیز از بسیار کم تا بسیار زیاد نزد خانمها فرق میکند. ولی چیزی که قابل بحث است این است که این ناملایمات احساسی گاهی اوقات چندان شدیدند که موقعیت کاری و یا اصلاً زندگی فرد مبتلا را دچار اختلال میکند و آگاهی از چنین حالات طبیعی برای خانمها و خانواده ایشان میتواند باعث کم شدن و از بین رفتن تنشهایی شود که در اثر این مسئله پدید میآید. برای مثال خانمیکه از افزوده شدن 5/1 کیلوگرم به وزنش دچار یک هراس شدید میشود یا بدتر از آن وقتی تمایل به گریه کردن بیخودی دارد یا به شدت عصبانی میشود اگر بداند تمام این مشکلات که معمولاً از 7- 5 روز قبل از شروع عادت ماهانه پیش آمده به دلیل مشکلات هورمونی ( میزان استروژن و پروژسترون) بودهاست تحمل این دوران برای او راحتتر میشود، و عموماً این علائم با اتفاق افتادن قاعدگی به پایان میرسند.
سندرم پیش از قاعدگی شامل طیف وسیعی از علایم فیزیکی و روحی – رفتاری است که شایعترین آنها عبارتند از:
1- بی قراری - ناموزونی خلق و خو - کاهش تمرکز حواس - اضطراب- افسردگی- احساسخستگی- پرخاشگری – تهوع - گرفتگی عضلات - افزایش وزن - سردرد و سفتی و دردناک بودن پستانها. در مورد دردهای دورهای پستان باید گفت که بافتهای سینه با بالا و پایین رفتن میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون طی دوره قاعدگی حساستر میشوند. مطالعات نشان میدهند که حساس شدن سینهها مربوط به میزان پایین اسیدهای چرب گامالینولیکGLA میباشد که البته مصرف روغن پامچال تا حدودی کمک به رفع این عارضه میکند ( به صورت خوراکی) همچنین پوشیدن لباس زیر مناسب که یک اندازه بزرگتر از سایز شما باشد برای موقعی که سینهها ورم کند توصیه بسیار خوبی است.
به طور خلاصه عوارض روحی و خلقی را میتوان به اینگونه دستهبندی کرد:
* تغییرات ناگهانی خلق
* تحریکپذیری
* افسردگی
* اضطراب
* گریههای ناگهانی
* دشمنی
* تنش
* مشکل خوابیدن
البته همه مشکل در ذهن شما نیست. بلکه موارد شدید عوارض دوران قبل از عادت ماهانه میتواند از نظر جسمانی نیز بسیار مشکل آفرین باشد که به صورت خلاصه به آنها میپردازیم.
* حساسیت و تورم پستانها
* یبوست
* پف کردن
* سردردهای میگرنی
* گیجی و احساس ضعف
* علاقهمندی غیر معمول به شیرینیجات و غذاها
گرفتکی عضلات نیز ممکن است پیش بیاید. اگر چه گرفتگی عضلات رحم در مدت قبل از عادت ماهانه ممکن است به دلیل دوران قبل از عادت ماهانه نباشد. در عوض ممکن است گرفتار وضع متفاوتی به نام دیسمنوره یا قاعدگی دردناک شده باشید که احتمالاً نیاز به درمان مخصوص دارد. اگر فکر میکنید که گرفتگی بیشتر از آنچه که میباید است بهتر است با پزشکتان صحبت کنید.
توصیه های علمی– تغذیهای:
1- در نیمه دوم دوره قاعدگی بهتر است خانمها از خوردن غذاهای پرچرب یا بسیار شیرین مانند شکلات و شیرینی پرهیز کنند. از خوردن نمک زیاد که به احتباس آب در بدن منجر میشود باید خودداری نمود.
2- مصرف مواد نفاخ از 5-7 روز قبل از شروع عادت ماهانه باید قطع شود. همانند انواع لوبیا – نخود - پیاز- سیر- هندوانه و...
3- از 3 روز مانده به شروع عادت ماهانه تا 3 روز پس از آن از دم کردههای گیاهی نظیر دم کرده بابونه - نعناع و پونه به نسبت مساوی استفاده کنید. هر روز 2 فنجان
4- در رژیم غذایی خود نمک را کم کنید. نمک باعث متورمشدن و پفکردن پستانها و شکم میشود در عوض سبزیجات به خصوص گوجه فرنگی و از میوهجات موز را مصرف کنید.
5- خوردن کافئین را قطع کنید. محدود کردن مصرف فرآوردههایی چون چای – قهوه - کولا و شکلات میتواند به خیلی از خانمها کمک کند تا ناراحتی جسمی و روحی خود را تسکین دهند. با وجودی که دارودرمانی برای دوران عوارض قبل از دوران عادتماهانه وجود ندارد ولی داروهایی پیدا میشوند که میتوانند از عوارض شدیدتر جلوگیری کنند.
به دلیل وجود عوارض جانبی پزشک شما لازم است تصمیم بگیرد که آیا آن دارو نفعش بیشتر از عوارض جسمیآن است یا نه.
داروهای ضد التهاب و درد:
اغلب برای گرفتگیهای عضلانی قبل از عادت ماهانه تجویز میشوند. استفاده صحیح از این داروها میتواند از حساسیت پستانها نیز جلوگیری کند.( مفنامیک اسید و ایبوپروفن از این دستهاند.)
اینها عبارتند از " قرصهای آب" که میزان پفکردن را کم میکنند. استفاده بیش از حد، بدنتان را از موادمعدنی حیاتی محروم میکند. بنابراین برای استفاده سالم و صحیحی از آن با دکترتان مشورت کنید.
ویتامین ب6:
ممکن است از بعضی عوارض دوران قبل از قاعدگی جلوگیری کند. یعنی حس پرخاشگری - تهوع و افسردگی را تا حدود زیادی برطرف میکند.
پروژسترون طبیعی:
معمولاً به صورت شیاف واژن یا مقعد داده میشود. این هورمون بعضی اوقات برای کنترل موارد شدید عوارض دوران قبل از عادت ماهانه داده میشود.
گرده برای PMS (پیش از قاعدگی):
تحقیقات جدید نشانداده که گرده قادر به فرونشاندن علائم PMSمیباشد. دانشمندان دپارتمان شیمیکلینیکی در بیمارستان کپنهاک - دانمارک 32 زن با علائم خفیف تا شدید افسردگی – تحریکپذیری و پفکردگی را تحت نظر خود قرار دادند و به مدت 2 ماه هر روز 363 میلیگرم عصاره گرده برای ایشان تجویز کردند. پس از این مدت زمان تمامی افراد کاهش شدید تنش، پف کردگی و اضافهوزن حاصله را نشانداده و کاهش قابل ملاحظه در علائم PMS ایشان گزارش شد.
دانشمندان معتقدند که میزان بالای فلانوئید در گرده به ثبات جذب مایع به سلولهای خون کمک میکند.