تکات کلیدی در آروماتراپی ماساژ

نکات کلیدی در آروماتراپی ماساژ

---

1- آروماتراپی یکی از راه های تکمیلی در عرصه مراقبتهای بهداشتی و سلامتی در قرن بیست و یکم است که رشد بسیار سریعی دارد و بوسیله طیف مختلفی از افراد عادی ودست اندرکاران امر طبابت ازجمله شاغلین طب طبیعی(Naturopaths)، پرستاران، ماساژورها،مشاورین مستقل آروماتراپی، متخصصین طب کار، مددکاران اجتماعی، متخصصین روانشناسی، درمانگران بازتاب شناسی(Reflexologists) و گاهی و در بعضی از کشورها توسط پزشکان ارائه میشود.

2- بشر در طول تاریخ همواره از گیاهان معطر و رایحه آنها استفاده کرده است. استفاده از گیاهان معطر و رایحه آنها عمدتاً توسط یونانیها، رومی ها و مصریها مشهور و معروف شد.از دوران بشر اولیه تا امروز مواد معطر(Aromatics) به خاطر دارابودن تاثیر روانی و نیز اهداف دارویی و طبی بکار رفته اند.

3- اصطلاح "آروماتراپی" در سال 1937 توسط Rene - Maurice Gattefosse ابداع شد و معنی و مفهوم" کاربردهای درمانی مواد معطر بویژه اسانسهای گیاهی" از آن استنباط میشود.

4- خانم Marguerite Maury کمکهای ارزشمندی به توسعه و پیشرفت آروماتراپی کل نگر(Holistic)نمود. او در کاربرد پوستی اسانسهای گیاهی پیشرو بود و اولین کسی است که آروماتراپی را با ماساژ همراه کرد، اهمیت توجه به جنبه های مختلف فکری، اجتماعی و فیزیکی هر فرد را تشخیص داد و یک سیستم کل نگر(Holistic framework) برای درمان طراحی کرد.او همچنین اثرات اسانسهای گیاهی روی وضعیت احساسی و فیزیک بدن را به هنگام کاربرد پوستی آنها خاطرنشان کرد.

5- آروماتراپی؛کاربرد درمانی اسانسهای خالص گیاهی برای افزایش سلامت فیزیکی،احساسی، فکری و روحی فرد در یک نظام کل نگر است.

6- سیستم کل نگر آروماتراپی مبتنی برعقاید زیر است:تواناییهای التیام بخشی طبیعی خود بدن را تحریک و حمایت میکند؛ تمامی جنبه های شخص را در نظر دارد؛تلاش میکندعلتهای زمینه ای یک بیماری را کشف کند؛ دارای یک رویکرد پیشگیرانه در مراقبتهای بهداشتی و سلامت است؛ نگران آموزش فرد بیمار(مشتری) و درمانگر آروماتراپی در مورد ماهیت اسانسهاو فوائد آنهاست و بالاخره اینکه فلسفه بقراط(Hyppocrates)مبنی بر اینکه "شرط اول درمان؛ آسیب نرساندن به بیمار است" را قبول دارد.

7- تشخیص بیماری و تجویز دارو خارج از حوزه فعالیت درمانگر آروماتراپی است مگر درمانگرآروماتراپی خود پزشک هم باشد.

8-درآروماتراپی درمانی کل نگر(Holistic therapeutic aromatherapy)باید از خالص ترین و قابل اعتمادترین اسانسهای استخراج شده از منابع گیاهی شناخته شده استفاده کرد تااثر بخشی و ایمنی مصرف در بیمار تضمین گردد. استفاده از مواد صناعی، نوسازی شده،عطرها یا اسانسهای کم ارزش تقلبی تاثیر درمان را کاهش و میتواند منجر به بروز عواض جانبی گردد.

9- گیاهان اسانسها را برای اهداف متعددی تولید میکنند؛از جمله:1- جذب عوامل گرده افشان و پراکننده کننده مواد،2-ایفای نقش در allelopathy ( نوعی از رقابت بین گیاهان برای تملک حوزه رشد و تکثیر وسیعتر و استفاده از نور و مواد غذایی بیشتر)،3-دفاع در مقابل حشرات و سایر حیوانات و 4-حفاظت از گیاه بواسطه داشتن اثرات ضدقارچ(antifungal) و ضدباکتری(antibacterial).

10- گیاهان اسانسها را در ساختمانهای ترشحی خارجی( glandular trichome = external secretory structures) موجود در سطح گیاه و ساختمانهای ترشحی داخلی(cavities,ducts or essential oils cell =internal secretory structures)موجود در درون گیاه ذخیره میکنند.

11-اسانسهای خالص و معتبر برای درمان با روش های تقطیر(distillation)وفشردن(expression)از گیاهان معطر استخراج میشوند.مواد دارای بو(odoriferous) که با روش enfleurage یااستخراج با استفاده از حلال(solvent extraction)بدست می آیند راabsolute و مواد معطری(aromatic)که با روش استخراح با دی اکسید کربن(CO2 extraction)بدست میآیندراCO2 extracts مینامیم.

12-ویژگی اساسی تقطیر با بخار اینست که در طی این روش یک ترکیب یا مخلوطی از ترکیبات در درجه حرارتی کمتر از نقطه جوش(boiling point) هریک از اجزای تشکیل دهنده ترکیب تقطیر و بازیافت میشوند.

13-هیدروسل(hydrosol=hydrolat)واقعی ؛ محصول فرعی روند تقطیر است نه مخلوطی از آب و اسانس. درست آنست که ترکیب آب و اسانس راaromatic spritzer بنامیم.

14-فشردن(expression)که آنرا فشردن سرد(cold pressing)نیز مینامیم؛ روش اختصاصی استخراج اسانس مرکبات مانند نارنگی(tangerine)، لیمو(limon)،برگاموت ، پرتقال شیرین و لیموترش(lime) است.

15-استخراج با حلال؛ استفاده از حلالهایی مانند اتر نفت(petroleum ether)،متانول، اتانول یا هگزان برای استخراج مواد چربی دوست(lipophilic) دارای بو از گیاه است.

16- دراستخراج فوق بحرانی با دی اکسید کربن(hypercritical carbon dioxide extraction) ؛از CO2 که تحت فشار از حالت گاز به مایع تبدیل میشود به عنوان یک حلال مایع خنثی(inert)استفاده میشود.مواد استخراج شده با این روش(CO2 extracts)اکثر اجزای تشکیل دهنده اسانسهای همتای خود را دارند با اینحال میتوانند دارای ترکیباتی باشند که در اسانس موجود نباشند.

17-به هنگام انتخاب و تهیه اسانس مورد نیاز خود به اطلاعات لازم که اکثر تامین کنندگان در مورد اسانسها ارائه میکنند توجه داشته باشیدازجمله: نام عمومی و نام لاتین( نام علمی)گیاه مورد استفاده برای تهیه اسانس،کشور و منطقه رشد گیاه و تولید اسانس،قسمتی از گیاه که از آن اسانس تهیه شده است،ویژگی بیوشیمیایی آن ، چگونگی رشد گیاه( مثلاً به روش سنتی و مرسوم یا به روش کشت ارگانیک) و اگر ممکن باشد عدد گروه مواد گیاهی مورد استفاده برای تولید اسانس(batch number)

18- باید اسانس ها را در ظروف شیشه ای کهربایی(amber) یا آبی رنگ (blue)دارای قطعه کاهش دهنده مدخل ورودی شیشه(orifice reducer) و دور از نور و حرارت مستقیم نگهداری کرد.

19- آگاهی از ویژگیهای عمومی اسانسها برای درمانگر آروماتراپی ضروری است؛ اسانسها ترکیباتی هستند بسیار غلیظ(highly concentrated)،اکثراً دارای رنگ روشن، چربی دوست(lipophilic)،سبک و غیر چرب(light and nongreasy)که از نظر شیمیایی بسیار پیچیده و دارای کاربردهای درمانی بالقوه و متنوع میباشند.

20- در آروماتراپی کل نگر(holistic)؛اهمیت استفاده از اسانسهای با کیفیت بالا(high quality)،خالص(pure)، معتبر(authentic) و واقعی(genuine) نه تنها برای بهینه کردن فوائد درمانی بلکه برای کاهش واکنش های ناخواسته احتمالی نقش تعیین کننده ای دارد.

21- فاکتورهای تاثیر گذار بر ایمنی مصرف اسانس ها عبارتند از: کیفیت و خلوص اسانس، ترکیب شیمیایی اسانس، روش استفاده از اسانس، مقدار مصرف/ میزان رقت مورد استفاده و سلامت پوست

22- واکنش های احتمالی پوست نسبت به اسانس ها عبارتند از: حساسیت(sensitization)، تحریک و آزار پوست(irritation)و حساسیت نسبت به نور(photosensitization) . گاهی بعض از افراد نسبت به اسانسهای غیر سمی که به طور شایع مورد استفاده قرار میگیرند؛ واکنش نشان میدهند؛ این حالت را حساسیت یا تحریک ایدیوسنکراتیک(idiosyncratic) مینامیم.

23- با مطالعه شیمی پایه اسانسها، شما آمادگی بهتری پیدا میکنید تا نه تنها در رابطه با فوائد درمانی اسانسها با افراد حرفه ای در حوزه طب و سلامتی تعامل داشته باشید؛ بلکه بتوانید برای مشتریان خود نیز ترکیب های(Blends)بیخطر و موثری تهیه نمائید.

24- قبلاً شیمی آلی(organic chemistry)به عنوان مطالعه موجودات زنده و/ یا موادی که از موجودات زنده بدست می آیند شناخته شده بود؛ اکنون شیمی آلی به عنوان مطالعه علمی ساختمان، ویژگیها، ترکیبات، واکنشها، و تهیه ترکیبات شیمیایی از کربن و هیدروژن تعریف میشود.

24- قبلاً شیمی آلی(organic chemistry)به عنوان مطالعه موجودات زنده و/ یا موادی که از موجودات زنده بدست می آیند شناخته شده بود؛ اکنون شیمی آلی به عنوان مطالعه علمی ساختمان، ویژگیها، ترکیبات، واکنشها، و تهیه ترکیبات شیمیایی از کربن و هیدروژن تعریف میشود.

25- درهر خانواده شیمیایی بخشی به اثرات درمانی عمومی نسبت داده شده به آن خانواده اختصاص یافته است.سیستم نسبت دادن ویژگیهای درمانی به هر خانواده شیمیایی را سیستم انرژی ساختمان(Structure energy system) نامیده اند.

26- اسانسها دارای 2 گروه هیدروکربن هستند:1- هیدروکربنهای ساده به شکل ترپنها(terpenes)و2- هیدروکربنهای اکسیژنه[هیدروکربنهای جایگزین شده(substituted)]به شکل الکل ها،فنول ها،استرها،آلدئیدها،کتون ها،اکسیدها،لاکتون ها و فورانوکومارین ها.

27- ترکیبات فنلی هنگامی که بصورت خوراکی مصرف میشوند؛ برای کبد بالقوه سمی اند و هنگامی که بصورت رقیق نشده یا با غلظت زیاد روی پوست بکار میروند تحریک کننده پوست هستند. بهترین کار رقیق کردن ترکیبات فنلی در روغن های حامل و استفاده از ترکیبات با غلظت کم است.

28- فورانوکومارین ها غالباً در اسانس مرکبات و ریشه آنجلیکا بافت میشوند و مسئول اثر ایجاد حساسیت نسبت به نور(photosensitizing action) توسط این اسانسها هستند.

29- ترکیبات کتونی هنگامی که بصورت خوراکی مورد استفاده قرار میگیرند سمیت بیشتری دارند و هرچند به نظر میرسد کاربرد آنها روی پوست اثرات منفی نداشته باشد؛احتیاط انست که درمانگر ترکیبات غنی از کتونها رافقط با غلظتهای کم و بصورت کوتاه مدت بکار برد.

30- مشاوره آروماتراپی به منظور جمع آوری اطلاعات در باره بیمار(مشتری)،ارزیابی وضعیت (بیماری / بیماریها) و ایجاد شبکه ای برای طراحی درمان مخصوص هر فرد طراحی میشود.

31-attending (چگونگی عرضه درمانگر به مشتری از هر دوجنبه فیزیکی و روانی )و active Listening ( شنیدن فعالانه ) ؛ مهارتهای پایه در ارتباط درمانگر و مشتری/ بیمار هستند که درمانگر را قادر میسازند تا یک ارتباط درمانی با مشتری/ بیمار ایجاد نماید و توانایی درمانگر برای طراحی یک رویکرد درمانی موثر را افزایش میدهند.

32-سه رویکرد ممکن برای تهیه و استفاده از یک ترکیب آروماتراپی عبارتند از: رویکرد فیزیولوژیک(physiologic)،رویکرد احساسی/ فکری/ روحی(emotional/mental/spiritual) و رویکرد کل نگر(holistic)[ترکیبی(combination)]

33- سه عنصر در ساختن یک synergy موثر عبارتند از: اسانس مرکزی (core)که براساس هدف اولیه blend انتخاب میشود،اسانس افزاینده(enhancer)که هدف و اثر درمانی اسانس مرکزی را تقویت میکند و اسانس هماهنگ کننده(harmonizing)که قدرت حیاتی و هدف کلی synegy را حمایت و تقویت میکند.

34- میتوان روغنهای حامل(carrier oils) گیاهی را با یکدیگر مخلوط نمود تا یک ماده درمانی دیگر که فعالیت کلی اسانسها را افزایش میدهد؛ ایجاد گردد.

35- طیف دوزاژ/ رقت(dosage/dilution) اسانسها از1 یا کمتر از 1درصد تا 100درصد میباشد.انتخاب dilution مورد نیاز به عواملی از قبیل نوع بیماری ،روش بکار بردن اسانس، ایمنی مصرف اسانسها،سلامت پوست،سن فرد،رقت های مورد قبول کنونی و اعتماد به نفس و تجربه درمانگر بستگی دارد.

36- رقت استاندارد برای ماساژ آروماتراپی5/2 درصد (15 قطره اسانس برای هر اونس=30 میلی لیتر روغن حامل ) میباشد.

37- فاکتور مخلوط کردن(Blending Factor) مقیاس قدرت آروماتیک (aromatic potency scale)و وسیله ارزشمندی برای تعیین تعداد قطرات مورد نیاز از هر اسانس در یک senergy یا blend میباشد.

38- هنگامی که اسانسها بدون افزودن به یک پایه(مانند روغن حامل؛ کرم و..)ابتدا با یکدیگر مخلوط شوند سریعتر با یکدیگر ادغام خواهند شد.

39- برای مخلوط کردن اسانسها(blending)بهتر است از ظروف شیشه ای استفاده شود.اگر استفاده از پلاستیک مطرح باشد ، مهم است که از پلاستیک های PET استفاده نمائیم.

40- پوست از 3 لایه: اپیدرم،درم و زیر پوست تشکیل شده است. پوست به عنوان یک پوشش محافظ و اولین خط دفاعی ما محسوب میشود. پوست به تنظیم درجه حرارت بدن کمک میکند، جذب مواد مغذی ارزشمندی را به عهده دارد، در دفع سموم از بدن نقش دارد، تنفس میکند،از طریق سلولهای لانگرهانس در ایمنی بدن نقش دارد و بزرگترین اندام حسی بدن ما به شمار میرود.

41- فاکتورهای موثر در میزان جذب اسانس به داخل پوست عبارتند از: درجه حرارت و هیدراتاسیون پوست، سلامت(integrity) پوست،ماهیت چربی دوست(Lipophilic)اسانس ها، تعداد فولیکولهای مو، ضخامت پوست و بستن ناحیه ای که اسانس در آنجا بکار میرود.

42- اسانسهایی که روی پوست بکار میروند قادرند عضلات و مفاصل را تحت تاثیر قرار دهند و ممکن است اثر ضد التهاب یا مسکن داشته باشند، دردهای عصبی را برطرف نمایند، اثر گرم کننده یا سرد کننده داشته باشند، اسپاسم های عضلانی را کاهش دهند و به درمان بیماریهای مختلف عضلانی اسکلتی کمک نمایند.

43-اسانسها طیف وسیعی از اثرات را روی پوست اعمال میکنند از اثرات ضد التهابی مانند اسانس بابونه آلمانی(German chamomile)تا اثرات التیام بخش (Vulnerary) مانند اسانس Helichrysum .

44- روغنهای نباتی(vegetable oil)را روغنهای حامل(Carrier) یا روغنهای پایه(Base)نیز مینامند و برای رقیق کردن اسانس ها جهت کاربردهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرند. این روغنها مواد مغذی ارزشمندی را برای پوست فراهم میکنند و به ابقای سلامت، تون و خاصیت ارتجاعی پوست، کمک مینمایند. بهترین روغنهای حامل مورد استفاده برای ماساژ؛ روغنهایی هستند که ارگانیک و تصفیه نشده باشند یا کمترین عملیات روی آنها صورت گرفته باشد.

45- بکار بردن روغنهای حامل دارای کیفیت بالا، تصفیه نشده و ارگانیک؛ مواد مغذی ارزشمندی را برای پوست تامین میکنند که از پوست حمایت و آنرا تغذیه نموده و عملکرد پوست را افزایش میدهند. ویتامینهای A وD وE ، بتا - کاروتن، لسیتین و اسیدهای چرب ضروری(Essential fatty acids= EFAs) از جمله این مواد مغذی هستند.

46- روغنهای گیاهی(Herbal oils)از خیساندن گیاهان دارویی در روغن آفتابگردان یا روعن زیتون بدست میآیند. شایعترین روغنهای گیاهی مورد استفاده در ماساژ عبارتند از: آرنیکا، همیشه بهار(calendula) و هوفاریقون(St.Johns'wort). روغنهای گیاهی را میتوان با رقت 20% همراه با سایر روغنهای حامل بکار برد.

47- پنج نوع اصلی پوست عبارتند از: پوست طبیعی(Normal)، چرب یا مستعد آکنه(Oily or acne prone)،خشک(Dry)،حساس(Sensitive)و مسن/بالغ(Aging/mature).برای هر نوع پوست میتوان اسانسها و روغنهای حامل زیادی را مورد استفاده قرار داد تا ظاهر و سلامتی همه جانبه پوست را موجب شوند.

48-آروماتراپی از طریق بویایی(Olfactory aromatherapy)به معنی استفاده از حس بویایی و آرومای منحصر بفرد اسانسهای مختلف و تاثیر آنها روی سیستم اندوکرین؛ سیستم عصبی خودکار و ساقه مغز می باشد. با استفاده از حس بویایی؛ اسانس ها میتوانند روی سلامت فکر/احساس و نیز سلامت جسم/فیزیولوژی بدن تاثیر داشته باشند.

49- هنگامی که یک آرومااستنشاق یا بوئیده میشود توسط اپی تلیوم بویایی دریافت و در اینجا به یک ایمپالس عصبی تبدیل میگردد. این ایمپالس عصبی به پیاز (bulb)بویایی و سپس از طریق راه(tract)بویایی به ناحیه لیمبیک مغز میرسد.

50- سیستم لیمبیک، که به مغز احساسی(emotional brain)نیز معروف است؛از آمیگدالا(amygdala)، تالاموس قدامی،هستهaccumbense ، هیپو تالاموس، سپتوم، هیپوکامپ( شاملcingulate gyrus وparahippocampal gyrus ) تشکیل شده است.

51-آمیگدالا مسئول اختصاص دادن مفهوم احساسی به یک آروما میباشد و همراه با هیپوکامپ در ایجاد خاطره آروما نقش دارد. تعدادی از وظایف و ماموریتهای هیپوتالاموس عبارتند از:مرکز کنترل کننده فعالیت سیستم عصبی خودکار، تجلی و بیان خاطرات، تنظیم درجه حرارت بدن، کنترل عملکرد سیستم اندوکرین، تنظیم وضعیت خواب / بیداری ، حس گرسنگی / تشنگی و ظهور رفتارهای جنسی. هیپوکامپ در یادگیری و خاطره نقش دارد.

52- به نظر میرسد پاسخ های احساسی ما به یک آرومای اختصاصی بجای اینکه ذاتی باشد، آموختنی است. فاکتورهایی که ممکن است واکنش عمومی ما نسبت به یک آرومای اختصاصی را تعیین نمایند عبارتند از: 1- تجربه قبلی آن آروما یا یک آرومای مشابه،2- وضعیت احساسی ما هنگام مواجهه با آروما خواه به عنوان آرومای مطلوب درک شود یا نامطلوب،3- محیطی که در آن آروما منتشر شده است.

53-استرس یا پاسخ های استرسی عبارت است از پاسخ بدن به هر نوع مطالبه از آن. عوامل ایجاد کننده استرس(stressor)ممکن است خارجی یا داخلی باشند همچنین ممکن است به صورت حاد( کوتاه مدت)،حاد تکرار شونده در روز (episodic) یا مزمن تظاهر نمایند.صرف نظر از نوع استرس، استرس میتواند تاثیر منفی روی بدن داشته باشد و باعث ایجاد یا بدتر شدن تعدادی از بیماریها گردد.

54- با توجه به تاثیر آروما روی ناحیه لیمبیک بویژه هیپوتالاموس، آروماتراپی یک ابزار مفید برای کاهش استرس و تخفیف اختلالات مرتبط با استرس است.

55-همراهی آروما با خاطره(Aromatic memory-based association)احتمالاًدر حمایت مداوم برای بهبود بیمار نقش دارد لذا درمانگر باید همان درمان موثری را که در ماساژ بکار برده برای استفاده بیمار در منزل نیز تجویز نماید.

56-استشمام موجب اعمال تاثیرات اسانسها روی سیستم تنفسی و سیستم لیمبیک میشود.همه روش های بکار بردن اسانسها در آروماتراپی، از روغن ماساژ گرفته تا انتشار(diffusion) اسانسها در محیط،دارای این دو اثر هستند.