عطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدعطاری - طب سنتی - زالو درمانی - گیاهان دارویی - گیاه درمانی
به رسمی ترین سایت طب سنتی ایران خوش آمدیدخواص گیاهان دارویی حروف ( د - ذ - ر - ز )
خواص گیاهان دارویی حروف ( د - ذ - ر - ز )
WWW.021DR.COM
«د » و «ذ »
دارچین
چندین نوع دارچین هست و نام های متعدد دارد .دارچین خوب که به سیاهی می زند ، کوهی و ستبر است (غلیظ ).دارچین سفید و سست که ریشه اش از هم پاشیده ،سیاه رنگ و صاف است و کمتر گره دارد .دارچینی که به رنگ سبز مایل و مزه اش همان مزه (سلیخه ، دارچین ختایی )،پوستش به پوست آن شبیه و به رنگ سرخ است که این نوع تا مدتها قوتش می ماند و به ویژه اگر کوبیده شود و بوسیله محلولی قرص گردد .
بهترینش آن است که بوی خوش دارد و تند مزه است و زبان را نیازارد . رنگش صاف و بدون آمیزه است .
مزاج :گرم و خشک است .
خاصیت :همه دارچین ها گرمی بخش ، باز کن ، زداینده عفونت ، بسیار لطیف ، جذب کننده هستند و علاج همه نیروهای تباه ، خلط های زنگاری و فاسد می باشند .
روغن دارچین گدازنده ،بسیار گرم و تحلیل برنده است .
آرایش:محلول آن را بر لکه ها و نقطه های عدسی می مالند و با سرکه علاج جوش های شری است .
زخم و قرحه :در مداوای اگزما وزخم ها مفید است .
مفاصل :در علاج لرزه روغن دارچین تأثیری عجیب دارد .
سر :برای زکام خوب است .روغنش سرگرانی می آورد . دماغ را می پالاید و رطوبت های دماغ را بر می چیند . مسکن درد گوش است .
چشم :خوردن و به چشم کشیدنش تم و تیرگی چشم را می برد و رطوبت غلیظ چشم را می زداید .
سینه :داروی سرفه است . سینه را می پالاید . ورم ها را می رساند. کبد ، بندآمدنی های کبد را باز می کند و کبد را توان می بخشد .
اندام های غذا :رطوبت معده را بر می چیند ، معده را قوی می کند و داروی استسقا است .
اندام های دفعی :دارچین را با کمی روغن زیتون ، موم وزرده تخم مرغ مخلوط کنند درد و ورم زهدان و کلیه را دوا می کند . اگر تنها باشد قوتی بیش ازلازم دارد و سفتی به بار می آورد .
دارچین بول و حیض را براه می اندازد . اگر با زیره سیاه باشد علاج بواسیر است .
تب ها :برای تب و لرز مفید و به ویژه اگر روغنش را به تن بمالند بهتر است .
زهرها : ضد حشرات موذی است .
اگر با مر باشد پادزهر کژدم است .
دارچین ختایی
چندین نوع دارچین ختائی هست :نوعی سرخرنگ ، خوشبو و خوشمزه است .نوع دوم مزه اش مزه فیجن است .نوع سوم مایل به بنفش است و بوی گل سوری می دهد.نوع چهارم سیاه رنگ ،بدبو ،پوستی نازک و ترکیده دارد. نوع پنجم رنگش مایل به سفیدی ، بوی گندنا می دهد .
نوع ششم لوله های باریک و توخالی دارد .
بهترین نوعش آن است که رنگش سرخ روشن ، صاف و هموار ، چوبش مستطیل ، لوله اش ستبر ، سوراخ میان لوله اش تنگ ، زودشکن ، پرمایه ، خوشبو و زبان گز باشد .زبان را جمع کند . نوع سیاه آن بد است و ممکن است الیاف آن را بکار برد لیکن از چوبش بهره ای به دست نمی آید .
مزاج :گرم و خشک است .
خاصیت :بادهای متراکم را می پراکند ، اندکی قبوضیت دارد .زیاد تند است ، بسیار لطیف است و تندی را تکه تکه می کند .از قبوضیتی که دارد کمک مواد گیرنده و از تحلیلی که در اوست کمک مواد اسهالی است و چون گدازنده و گیرندگی و لطافت دارد اندام ها را تقویت می نماید .
ورم :ورم های سرد و گرم درونی را می گدازد.
قرحه :با عسل بر قرحه نرم بمالند مفید است .
چشم :از آنجا که دارای نیروی گیرنده و تحلیل برنده است در داروهای چشم کارآمد است .
سینه :با سینه سازگار است .
اندام های غذا :شربت دارچین ختابی یا آب انگور کهنه ای که با دارچین ختایی آمیخته شده برای کبد و معده خوب است .
بول و حیض را ریزش می دهد به ویژه اگر سبب بند آمدن خلط غلیظ باشد تأثیرش بسیار است .درد گرده و آبدان را تسکین می دهد .در آب پزش نشینند در علاج فراخ شدن زهدان و لغزیدن زهدان مفید است .دود دارچین ختایی و خوردن آب پز آن نیز در علاج بیماریهای زهدان که ذکر شد سودمند است .
زهرها : برای دفع گزند از نیش مار می خورند .
WWW.021DR.COM
دارکیسه
عبارت ازپوست درختی است که ازهندوستان می آورند و بسیارقابض است. خاصیت :قابض است .اندام های سینه : در علاج خون برآوردن ، سینه پهلو مفید است و صدا را صاف می کند .
اندام های دفعی :علاج زخم های روده است .
دارشیشعان ، قندول
دیسقوریدوس گوید :برخی آن را (فسعانن )و سریانها (وباکسبین )و ایرانیان دارشیشعان می نامند . درختی است که چوبی غلیظ دارد و از این غلظت آن را زبر شناخته اند .خارهای بسیار دارد . عطاران دارشیشعان را در برخی از مرهم ها بکار می برند .بهترینش سنگین وزنی است که اگر آن را پوست بگیری به رنگ سرخ مایل به بنفش می نماید و بو و مزه خوش دارد .
آنچه سفید و بی بو است خوب نیست .
مزاج :گرم و خشک است .
خاصیت :می گدازد ، می گیرد ، بادشکن است ، ریزش خون و رطوبت را بند می آورد و گند را می زداید .
زخم و قرحه :داروی زخم های ساری و گندیده است .
مفاصل :در علاج سست شدن پی ها بسیار مفید است .
اندام های سر :فتیله ای از دارشیشعان بوی بد بینی را از بین می برد . مزمزه با آب پز آن جوش های درون دهان را خوب می کند و دندان ها را نگاه می دارد .
سینه :آب پز آن مانع خون برآوردن می شود .
اندام های غذا :باد معده را از بین می برد .
اندام های دفعی :آب پز آن شکم را بند می آورد و باد روده ها را می برد و علاج بی اختیاری ادرار است .
اگر آن را بر قرحه های میان مقعد و بیضه بپاشند سفتی آنها را نرم و از سرایت آنها جلوگیری می کند .
داروش
معروف است . میوه اش نخود سیاه است . تماماً مستدیر نیست .چین هایی دارد که اگر بشکنند بدست می چسبند .گیاه داروش انگل درختان بلوط و سیب و گلابی می شود .
قوت آبی و هوایی در آن بسیار بسیار است .
بهترش شاداب و صاف است که درون آن به رنگ تیره و بیرون سبزرنگ باشد.می کوبند ، می شویند و می پزند .
مزاج :گرم و خشک .
خاصیت :تحلیل برنده است ، رطوبت های پرمایه را از ژرفا جذب می نماید ،می گدازد و نرمی می دهد .
آرایش :اگر با زرنیخ بر سر ناخن تباه بگذارند آن را بر می کند .
دمل و جوش :تنها و به ویژه اگر با آهک باشد داروی ورم های سرد و جوش های خارشی و شبانگاهی می باشد .
زخم و قرحه :قرحه های کهنه و زخم های بد را نرم می کند .
مفاصل :اگر با هم وزن خود رازیانه و همان اندازه موم باشد مفاصل را نرمش می دهد .
سر :مخلوط آن با رازیانه و موم داروی ورم های سرد پشت گوش است .
اندام های غذا :اگر با چیزهای قوی از قبیل آهک باشد و بر طحال بگذارند ورم طحال را از بین می برد .
WWW.021DR.COM
درمنه
سه نوع درمنه هست :رومی ، ترکی و ارمنی . بهترینش درمنه ارمنی است .مزاج :گرم و خشک .
خاصیت :همه انواعش تکه کننده ، بادشکن و گیرنده است .
آرایش :خاکسترش مخلوط با روغن زیتون یا روغن بادام در کم بودن مو مفید است .روغنش موی ریش را زود می رویاند .
ورم و جوش : ورم و دمل را تسکین می دهد .
قرحه :خوره و سودا را مانع می شود .
سر :مایه سردرد است .
چشم :آبش علاج رمد است .
اندام های نفس :علاج دشوار نفسی است .
اندام های راننده :داروی کرم و کرم کدو است . بول و حیض را ریزش می دهد .
دردار ، درخت پشه
مزاج : سرد است .
خاصیت : می زداید ، قبض است و در غلاف میوه اش رطوبت هست .
آرایش :صورت را زیبا می کند و جلا می دهد .
رخم و قرحه : از این رو که قبض است و زداینده دردار و به ویژه پوست درخت آن را اگر بسایند و گرد آن را بر گری چرکین بپاشند ،یا بر زخم ها بگذارند مفید است .زخم ها را بهم می آورد .
ریشه و برگ آن را بپزند و بر استخوان شکسته بمالند سودمند است .
اندام های دفعی :پوست ستبر آن را یک مثقال با آب سرد یا آب انگور کهنه ریحانی بخورند بلغم را خارج می کند .
دیسقوریدوس گوید :دردار درختی بید مانند است .اهل شام آن را دردارو و اهل عراق درخت پشه می نامند .
غوزه باد کرده انار مانند بیرون می آورد که در آنها رطوبتی هست و آن رطوبت پشه آفرین .هر گاه آن را بشکافند پشه بیرون می آید .همچنین رطوبتی در پوست آن درخت هست که هرگاه خشک شود جانوری بوجود می آورد که شبیه به پشه است .
برگ سبز دردار را اگر بپزند خوردنی است .
خاصیت :قبض است و زداینده . پوست و بیخش نیز تقریباً همین خاصیت را دارد .
آرایش : رطوبت غوزه دردار صورت را جلا می دهد .پوستش با سرکه برص را از بین می برد .
زخم قرحه :پوست دردار را بر جای ضربه و بر زخم ها ببندند سودمند است .
همچنین برگ ، پوست و شکوفه اش داروی زخم هاست . چیزی آرد مانند از پوسته اش پراکنده می شود که آن هم برای زخم ها مناسب است ، ساییده پوست و آن گردی که از پوستش بر می خیزد علاوه بر
به هم آوردن زخم ،مانع سرایت زخم های پلید می شود ، به ویژه اگر با هم وزن خود انیسون پخته معجون شود بسیار مؤثرتر است .
مفاصل :آب پز بیخ و برگش را بر استخوان شکسته بمالند مفید است .
اندام های دفعی : پوست آن را پخته یا با آب سرد بخورند بلغم را بیرون می آورد .
درونه
عبارت است از قطعات چوبی و ریشه ای به اندازه بندهای انگشت و کوچک تر ، با درون سفید وبیرون خاکی رنگ که سخت و سنگین است .مزاج :گرم و خشک
خاصیت :باد را پراکنده می کند .
سینه : قلب را توان می بخشد و بهترین داروی خفقان است .
اندام های دفعی : بادهای زهدان را از بین می برد .
زهرها :خوردنش یا با انجیر ضماد شود پادزهر کژدم و رتیل ، سایر سم هاست .
دراج
پرنده ای است مشهور .گوشت دراج از گوشت کبک و انواع کبوتر بهتر است . از گوشت تذرو معتدل تر ، لطیف تر ، خشک تر و از آن گرمی اش کمتر است .سر : گوشت دراج مغز را افزایش می دهد و هوش را فزونی می بخشد .
اندام های دفعی : گوشت دراج در زیاد نمودن آب پشت بسیار مؤثر است .
درخت غار
برگ و دانه غار به منظور دارویی بکار می رود . دانه اش از همه اجزاء آن دارویی تر است .مزاج :گرم و خشک .
مفاصل :در علاج سستی پی و فلج و دهان کجی مفید است .
سر :ساییده اش عطسه آور است .
اندام های غذا :داروی ورم های کبد و طحال است .
در علاج قولنج سودمند است .
WWW.021DR.COM
دند
دند چینی مانند پسته و دند کنار آبی مانند کرچک سرخ نقطه های سیاه دارد .دند هندی از دند چینی کوچک تر و از ساحلی بزرگ تر است . مغزش گرد رنگ مایل به زردی است .
خاصیت عجیبی دارد .مغز دند در رستنگاه خود باقی می ماند ولی در غربت بتدریج کاهش می یابد تا به کلی نابود شود .
نوع چینی آن بهتر ، قوی تر و نوع هندی آن در درجه دوم است . دند ساحلی بد و در تأثیر کند است ، افسردگی و شکم درد و پیچش روده می آورد . باید دند را با آهن شکست و نباید بر آن لب زد چون رنگ لب را می برد و لکه سفیدی مانند برص بوجود می آورد .بعد از آنکه پوست را شکستند زبانه ای پدید می آید باریک به وزن نیم حبه ، باید آن پوستک زبانه را انداخت و مغز را بدست آورد .مزاج :بسیار گرم
آرایش :اگر دند را در آب خیس کنند تا نرم شود و با آن آب استفراغ کنند سیاهی مو را نگه می دارد .
مسهلی است بسیار قوی و رطوبت و سودا و بلغم داخل مفاصل را بیرون می آورد .
دود
گوهری است خاکی و لطیف .دودها در گوهر متفاوتند ، چون از گوهر خاکند هم خشکی می دهند و هم اندکی گوهر آتشی دارند .قوی ترین دودها به ترتیب اولویت : دود قطران ، دود قیرتر ، دود میعه = استرک ، دود مر ، دود کندر و دود بر درخت سقز .
خاصیت : رساننده و تحلیل برنده .
چشم :دود کندر و دود ثمر درخت سقز از داروهای چرک چشمند و نمی گذارند مو از چشم درآید .آماس و سرخ شدن پلک را علاج می کنند .
داروی خوره چشم و رطوبت هایی است که با رمد نباشد .
جوش های چرکین اشک ریز را مداوا می کنند .
دوسر
این گیاه برگش به برگ گندم شبیه است ، لیکن از برگ گندم نرم تر است .تخمش دو یا سه پرده دارد . چیزی مو مانند بر آن هست .
از تخمش افشره می گیرند و نگاه می دارند که از خود گیاه بهتر است .
مزاج : گرم و خشک
خاصیت : گدازنده و خشکاننده است .
دمل و جوش :ورم هایی را که در راه سخت شدن هستند نرم می کند و از سفت شدن باز می دارد .
آرایش :کم بودن مورا شفا می دهد .
چشم :داروی (غرب ) است .
ذیحه و خرم
دارویی است ایرانی و آن را ذیحه و خرم گویند .اندام های سر :برای حافظه ، ذهن و هوش سودمند است .
«ر »
WWW.021DR.COM
رازیانه
تخمش به تخم کرفس می ماند .مزاج :رازیانه بیابانی بسیار گرم و خشک تر از کاشتنی آن است .
خاصیت :بند آمده را باز می کند .
چشم :رازیانه و به ویژه شیره اش دید را قوی می کند .
سینه :رازیانه سبز و به ویژه کاشتنی با ترنجبین شیر پستان را افزایش می دهد .
اندام های غذا :با آب سرد بخورند برای دل بهم آمدن و التهاب معده را مفید است .
اندام های راننده :رازیانه و به ویژه بیابانی اش سنگ را خرد می کند .
تب ها :در علاج تب های مزمن مفید است .
زهرها :پادزهر نیش حشرات است .
بیخش را بکوبند و برگزیده سگ هار بمالند مفید است .
رته
فندق هندی است و ثمری دارد به بزرگی فندق .مزاج :گرم و خشک
ورم :با سرکه بر خنازیر بمالند مفید است .
قرحه :داروی گری و خارش است .
مفاصل :بادآزار دهنده ی پشت را از بین می برد .
سر :در علاج سردرد ، بیهوشی ، گیجی ، صرع ، دیوانگی و مالیخولیا سودمند است .باید آن را به بینی بکشند .
چشم :افشره و به ویژه افشره قسم کوچکش را در چشم بکشند ، در علاج آب چشم مفید است .
اگر با آب مرزنگوش به بینی بکشند چشم درد (سبل )و تیرگی چشم را علاج می کند .با سرمه به چشم بکشند برای لوچ خوب است .
سینه :در معالجه ذات الجنب سرد ، برنشیت ، سرفه مزمن و خون برآوردن مفید است ، زیرا نوعی گیرندگی دارد .
اندام های غذا :در علاجی قی و اسهال شدید مفید است و معده سرد را سر حال می آورد .
اندام های راننده :خوردنش درد زهدان را درمان می کند . از محلولش بردارند حیض را ریزش می دهد .
اگر افشره اش را بخورند علاوه بر راه انداختن حیض مراره سودایی و بلغم و مواد آبکی و صفرا را بدون هیچ فشاری بکلی از بدن بیرون می ریزد و تا حدی است که برص و یرقان و لکه های سیاه پوست و غیره را نیز شفا می دهد و قولنج را تحلیل می برد .
تب ها :در علاج تب ها مفید است .
زهرها : پادزهر نیش کژدم و رتیل است .
روناس
تلخ است و با ملایمت می زداید .آرایش :با سرکه مخلوط باشد و به پوست بمالند بیماری ویروسی لک و پیس سفید و آثار زشت پوست را می زداید .
مفاصل : با عسلاب بخورند در علاج بیماری اعصاب و فلجی که زیان به حس رسانیده مفید است .
اندام های غذا : ثمرش را با اسکنجبین خورند علاج ورم طحال است ، کبد را می پالاید و طحال کبد را تقویت می کند .
اندام های راننده :در ادرار بول چنان قوی است که شاید خون با بول بیرون بریزد.کسی که این دارو را می خورد باید هر روزه تن خودرا شستشو دهد .
روناس را بردارند حیض را ریزش می دهد .
زهرها :شاخ و برگش پادزهر حشرات موذی است .
WWW.021DR.COM
روغن
نیازی به تعریف ندارد . روغن کرچک وروغن ترب یک تأثیر دارند و هر دو گدازنده هستند .روغن کرچک از روغن ترب قوی تر و روغن ترب از روغن کرچک گرم تر و شبیه روغن زیتون کهنه است .مزاج :روغن ترب گرم و خشک است .
روغن سوسن و یاسمن گرم و خشک هستند .
روغن گزنه ، کاجیره و نرگس گرم و تر هستند .
روغن هیری ، حب البان و بادام تلخ تر هستند .
روغن شاخه تاک و روغن گل وسیب در سردی رسانی و قبضی بهم نزدیکند و روغن به هم همین حال را دارد .
روغن بابونه حرارت معتدل دارد و روغن شبت شبیه آن است و گرم تر است.
روغن نرگس در اثر بخشی شبیه روغن شبت است لیکن بویی تندتر از بوی روغن شبت دارد .
روغن شبت با سر سازگار نیست .
روغن بنفشه قبوضیت ندارد .ولی کمی سرد است .
روغن سداب گدازنده است .
خاصیت :روغن بادام و به ویژه بادام تلخ باز کننده است .
روغن سیب و به هم قبض و هم سردی بخشند .
روغن بابونه مسکن درد ، برنده غلظت ، تراکم و تحلیل برنده بخار است .
روغن سوسن ملین است .اندام ها را توان می بخشد ، رساننده است و درد را تسکین می دهد .روغن آس اندام ها را محکم می کند ، از روغن «به » سردی بخش تر است و ماده های تراونده را باز می دارد .
روغن سداب همانند روغن غار باد را به کلی از بین می برد ، از روغن غار گرمتر است و هر دو روغن بادشکن و مسکن درد هستند .
روغن کوشنه در تغییر دادن حالت وبایی مفید و بوی دیک و هوا را خوش می گردانند .
آرایش :روغن غار علاج کم بودن مو است .
روغن آس ریشه مو را محکم می کند و تقویت می دهد و سیاه می گرداند .
روغن کوشنه جوانی مو را نگه می دارد .
روغن بادام و مخصوصاً بادام تلخ که با عسل باشد ، همراه بیخ سوسن و موم گداخته چین و چروک و لکه های سیاه و سفید و غیره رادرمان می کند .
اگر پخته روغن بادام را بر سر بمالند شوره و سبوس را علاج می کند .
روغن کرچک لکه های سفید و سیاه را مداوا می کند .
روغن شنبلیله علاج بد رنگی است و به ویژه اگر در پیرامون چشم پدید آید .
دمل و جوش : روغن بادام علاج آماس دردناک و روغن سوسن سخت شده های کهنه را می گدازد و از بین می برد .
زخم و قرحه :روغن کرچک علاج جوش های غلیظ و گری است .
روغن شنبلیله سعفه را از بین می برد .
روغن آس در مداوای زخم مفید است .
روغن کوشنه در کمترین وقت گری و خارش را بر طرف می سازد .
مفاصل :روغن بادام در احساس درد و سوزش مفید است .
روغن بابونه رفع خستگی می کند .
روغن سوسن و روغن شبت هم رفع خستگی می کنند و هم در سرمازدگی مفیدند .
سر :روغن بادام داروی سردرد ، تپش و وزوز و سوت داخل گوش است .
روغن بادام تلخ فایده های بسیار دارد و بسیار لطیف است . اکثر فایده اش در مداوای گرفتگی و وزوز گوش است .
روغن گل در علاج التهاب دماغ بسیار مؤثر است . ورم هایی را که در حال پیدایش هستند باز می دارد . تقویت مغز می کند ، هوش را افزایش می دهد و مزاجش نزدیک به معتدل است .
روغن غار و روغن سداب سردرد مزمن را از بین می برند .
روغن شنبلیله شوره سر را درمان می کند .
روغن کرچک در علاج قرحه سر ، ورم های سر و درد گوش مفید است .
اندام های غذا :روغن بادام برای طحال خوب است و برای معده خوب نیست ، زیرا معده را سنگین می کند .
اندام های دفعی :روغن گزنه و روغن کاجیره شکم را روان می سازند .
روغن گل اگر با ماده ای برخورد کند که نیاز به لغزانیدن داشته باشد مسهل است و در حالت اسهال مراره ای قبض است .
روغن کرچک مسهل است و کرم کدو را بیرون می آورد .
روغن بادام در معالجه درد گرده ، بند آمدن بول ، سنگ و درد مثانه ، زهدان و خفگی زهدان سودمند است .
روغن سوسن زایش را آسان می کند .خوردن یا وارد کردن مانند(آمپول)درد زهدان را بر طرف می نماید و در همه این حالات روغن شنبلیله همان تأثیر را دارد و علاوه بر سختی زهدان زخم های درونی آن را نیز از بین می برد و زایمان سخت را آسان می کند .
روغن کرچک در علاج ورم های مقعد ،به هم آمدن زهدان و برگشته شدن آن سودمند است .
تب ها :روغن بابونه در علاج تب های دراز مدت از روغن گل مفیدتر
است .روغن شبت در مداوای تب لرزه بسیار خوب است .
روغن در رسانیدن نرم کردن ،سستی دادن ، از کره قوی تر است و سایر کارهای کره را انجام می دهد .
مزاج : گرم و تر است .
خاصیت :در تن های سخت بی اثر است و در بدن های نرم و متوسط در نرمی و سفتی رسانندگی و گدازندگی دارد . ورم های بیخ گوش را نرم می سازد .
سر :ورم پشت نازک اندام ها را علاج است .
سینه :روغن به تنهایی و به ویژه اگر با عسل و شکر و بادام تلخ همراه باشد ، بلغم و مواد ناسازگار سینه را بیرون می آورد و سینه را نرم نگه می دارد .
بادام را که نوعی قبوضیت دارد اگر با روغن بخورند ملین است . ممکن است قبضی آورد و ممکن است ملین باشد .
زهرها : خوردن روغن در رفع گزند سم خوردگی مفید است .
روغن زیتون پرمایه
روغن زیتون را در آوندی مسین اما مس قبرسی بریزند و بر آتش بگذارند که آنقدر بجوشد تا مانند عسل پرمایه گردد کار افشره فلیزهره را می کند و از آن بهتر است .سر :اگر آن را با آبغوره بپزند تا ببندد و بر دندان کرم خورده بگذارند آن را بر می کند .
چشم : گاهی با داروهای ترکیبی چشم بکار می رود .
اندام های راننده :تا کهنه تر باشد برای اندام های درونی بهتر است . وارد کردن به نفع معده و زخم زهدان است .
مفاصل :روغن زیتون غلیظ شده نو که نپخته باشد ، سائیده اش را بر نقرس بریزند مفید است و درد مفاصل را از بین می برد .
WWW.021DR.COM
ریحان
گیاهی است مشهور و دو نوع دارد .اندام های راننده :ریحان در بادکردگی معده مفید است .
ریحان را بکوبند ، روغنش را بگیرند ، روغن مرهم کنند و بر بواسیر بمالند مفید است .
ریحان سلیمانی
این گیاه در کوههای اصفهان پیدا می شود و شبیه به شبت سبز است .خاصیت :لطیف و خشکاننده است .
ورم :با سرکه بر باد سرخ و ورم بلغمی می مالند و برگ و روغنش نیز داروی ورم بلغمی است .
قرحه :با سرکه بر قرحه ساری بمالند مفید است .
مفاصل :بر نقرس بمالند سودمند است .
سر :در علاج کج دهنی مفید است .
اندام های راننده :با روغن گل بردارند درد زهدان تسکین می یابد .
زهرها :بر نیش کژدم بمالند خوب است .
ریحان کوهی
همان حوک مشهور است .روغن ریحان کوهی و روغن مرزنگوش دارای نیروی مشابه هستند ، لیکن از مرزنگوش ضعیف تر است و در آن نیروهای مخالف هست .مزاج : گرم و خشک است .
خاصیت : هم قابض است و هم مسهل ، زیرا خود به خود قابض است لیکن گاهی با خلطی بر می خورد که برای بیرون آمدن آمادگی دارد خلط را بیرون می راند که در این صورت باید مسهل باشد .گدازنده ،رساننده و بادزا است . زود می گندد و خلط بد و سودایی به وجود می آورد . تخم بادروج داروی سودا است .
دمل و جوش:اگر همراه سرکه وروغن گل بر ورم های گرم بمالند مفیداست.
سر :چکانیدن افشره اش در بینی خون دماغ را متوقف می کند . به ویژه اگر از افشره آن و سرکه آب انگور کهنه و کافور فتیله بسازند علاوه بر در علاج خون دماغ برای سنگینی گوش مفید است .
در بعضی از مزاج ها عطسه آور و در برخی مسکن عطسه است .
چشم :ضماد آن پریدن پلک چشم را از بین می برد . خوردن آن تم چشم می آورد ، زیرا مرطوب است . تبخیر و در چشم کشیدن افشره اش دید را تقویت می کند .
اندام های تنفسی :توان بخشی قلب است . شش و سینه را می خشکاند . در حالت خون برآوردن دارویی خوب است و شیر را به راه می اندازد .
اندام های غذا : دیر هضم است ، زود می گندد ، برای معده بد است .
قابض است و اگر با خلطی برخورد کند که آمادگی بیرون آمدن داشته باشد مسهل خلط است .مدر بول است . مضر معده است ، تخمش داروی بی اختیاری ادرار است .
زهرها :بر جای نیش زنبور و کژدم بگذارند پادزهر است .
ریوند چینی
به عقیده بعضی ریوند بیخ بهمن و ره آورد چین است و به مملکت ما می آید .خاصیت :گوهر درختش ترکیبی از آبی و هوایی و کمی خاکی تلخ دارد .
آرایش :اگر با سرکه بیامیزند و بر پوست بمالند لکه های سیاه و اثرهای ماندگار بر پوست را می زداید و ماده بوجود آورنده لکه ها را بیرون می دهد .
ورم :با بعضی از داروهای تر ضماد شود و بر ورم گرم بگذارند مفید است .
قرحه :با سرکه مخلوط شود و بر پوست بمالند داروی بیماری ویروسی است .
مفاصل :در افتادن و ضربه خوردن بسیار مفید است .
اندام های غذا :در علاج درد و ناتوانی کبد ، معده ، درد باطنی و سکسکه مفید است .
اندام های راننده :علاج فساد معده ، پیچش و درد روده ، دیزانتری و درد کبد ، آبدان و زهدان و خونریزی است .
تب ها :در علاج تب های دایم و نوبتی مفید است .
زهرها :پادزهر نیش حشرات است .
WWW.021DR.COM
ریس
همان درخت عرعر است و دو نوع می باشد : بزرگ و کوچک و به زالزالک می ماند اما از آن سیه فام تر و دارای بوی خوش و تند است .از حیث شکل ظاهری دو نوع است :در یکی از آنها برگها شبیه برگ سرو ، بسیار خاردار و در جهت پهنا بیشتر از درازا گسترش می یابند .
در نوع دیگر برگها شبیه درخت گز و مزه آن مانند مزه برگ سرو است ولیکن خشک تر و کمی گرم تر از آن می باشد .
خاصیت درمانی :بسیار تحلیل برنده است چنان که خشکاننده و گزنده است و در پنهانی قابض .
آن را در مرهم های گرمی بخش و عطر بکار می برند و بیشتر در روغن افشره اضافه می کنند .
زخم ها و قرحه ها :گرد ریس را در خوره می پاشند و اگر با عسل همراه باشد در مداوای قرحه عفونی مفید است .از سرایت دمل و جوش جلوگیری می کند و زخم های سیاه شده را از بین می برد .
گاهی از آن ضماد درست می کنند و این ضماد زخم را التیام نمی بخشد زیرا گزنده و بسیار گرم و خشک است و کارش فقط خشکاندن است و بس .
اندام های سر :اگر میوه ریس را در روغن کنجد و در ملاقه آهنین آنقدر بجوشانند تا میوه سیاه رنگ گردد و آن را در گوش بچکانند بسیار مفید خواهد بود .
اندام های دفعی : اگر کسی آن را بخورد بول وی خونی می شود و حیض را روان می سازد .
استنشاق دود ریس و استعمال شیاف آن نیز همین تأثیر را دارد .
ریواس
گیاهی است که بهاران بر کوهساران می روید .مزاج : سرد و خشک .
خاصیت :خاموش کننده گرمی ، بندآورنده خونریزی ، تسکین دهنده گرمی .
ورم :در علاج طاعون مفید است .
چشم : افشره اش را در چشم بکشند دید را قوی می کند .
اندام های راننده :در اسهال صفرایی مفید است .
تب ها :در حصبه و آبله و طاعون سودمند است .
«ز »
زاج
زاج ها بر چند نوعند :سفید ، سرخ ، سبز ، زرد ، قلقدیس ، قلقند ، زاج سوری ، قلقطار که از زاج زرد است .
زاج سبز مصری از قبرسی قوی تر است .مزاج : گرم و خشک است .
خاصیت : همه زاج ها سوزنده هستند و خشک ریشه بوجود می آورند .
دمل و جوش:زاج زرد در علاج باد سرخ و ورم های مسری مفید است.
زخم و قرحه :همه انواعش در علاج گری تر و سعفه مفیدند . از آنها فتیله بسازند و در ناصور فرو برند درد و سوزش را بر طرف می کند .
مفاصل :با زاج سوزی و خمر حقنه کنند علاج بیماری اعصاب است .
سر :زاج عموماً و به ویژه زرد آن بازدارنده خون دماغ است .
همه انواعش داروی خوره و ورم های بد لثه هستند .فتیله را به زاج آغشته کنند ، به عسل بمالند و در گوش چرکین وریمی فرو کنند گوش خوب می شود. اگر گرد زاج را در گوش فوت کنند باز مفید واقع خواهد شد .
گرد زاج خوره دندان را متوقف می سازد .
زاج سرخ که به سوری مشهور است دندان های لق را محکم می کند .
مرهمی که با زاج و به ویژه با زاج سرخ باشد خوره دهان و بینی و چرک دهان و بینی را از بین می برد .
چشم :زاج عموماً و بخصوص زاج زرد سختی و زبری پلک چشم را درمان می کند .
اندام های تنفسی :شش را می خشکاند و بعید نیست که انسان را هلاک کند. زهرها :از آنجا که ریه را می خشکاند می توان آن را از سموم شمرد .
WWW.021DR.COM
زاج سبز
مزاج :گرم و خشکخاصیت :خشکاننده و سفت کننده است . بدن را متراکم می کند و خورنده است .گیرندگی و سوزندگی دارد .
زخم و قرحه :داروی ناصور بینی است .
سر :خون دماغ را قطع می کند ، اگر زاج سبز را در آب حل کنند و از این محلول یک قطره در بینی بچکانند تنقیه سر می کند .زاج سبز یکی از داروهای خوب پالایش گوش است و درد سرد گوش را درمان می کند و کرم گوش را می کشد .
اندام های راننده :با عسل بخورند کرم و کرم کدو را از بین می برد .
زهرها :پادزهر قارچ سمی است .
زاج زرد
مزاج : گرم و خشکخاصیت : بسیار سوزنده ، خشکاننده و بند آورنده خونریزی ها است . سوخته اش خشکاننده تر ، کم آزارتر ، بسیار گیرنده و بسیار گرم است .
ورم و جوش :مخلوط زاج زرد و آب گشنیز را بر پوست بمالند مورچگی و باد سرخ را درمان می کند .
زاج زرد را بر قرحه پلید و ساری بپاشند مفید است . گوشت زائد را می سوزاند و کبره بر زخم می گذارد .
سر :داروی خون دماغ است . در علاج ورم لثه مفید است .
چشم :در سرمه می ریزند دیده را جلا می دهد و خلط جمع شده در پلک را رقیق می کند .
اندام های راننده :خونریزی زهدان را قطع می کند .
زاج بلوری
انواع بسیار دارد :پاره پاره ، تر ، گوی آسا ، غلتان .مزاج :گرم و خشک
خاصیت :بازدارنده ، خشکاننده و همه حالات خونریزی را بند می آورد .
آرایش :با آب زفت داروی شوره سر ، شپش ، بوی گند دهان و زیر بغل است .
زخم و قرحه : علاج قرحه و خیم و خوره زده است .
سر :بر دندان بمالند درد دندان را تسکین می دهد .
زالزالک
دیسقوریدوس گوید :زالزالک درختی است خاردار و برگش به برگ درخت « لوقوراشی » می ماند .میوه های کوچک سیب مانند دارد که از سیب کوچک ترند . رنگش سرخ و خوشمزه است و در هر یک از میوه هایش سه هسته موجود است .
مزاج :بعضی گویند سرد و تر است .
خاصیت : قبض و از سنجد قبض تر است . صفرا را بر می کند و در بند آوردن مواد مایع بدن از هر میوه ای اثر بخش تر است .
سر : مایه سردرد است .
اندام های غذا : با معده ناسازگار است .
اندام های دفعی : چون قبض است بول را بند نمی آورد .
زردآلو
مزاج : گرم و تر است . روغن هسته اش گرم و خشک است .خاصیت : خلط زردآلو زود می گندد .
اندام های غذا : کمپوت زردآلو رفع تشنگی می کند . زردآلو از شفتالو برای معده بهتر است .
اندام های دفعی :هسته زردآلو داروی بواسیر است .
تب ها : از آنجا که بزودی در معده فاسد می شود تب ها به دنبال دارد . لیکن خوشاب زردآلوی خشکیده در تب های گرم سودمند است .
WWW.021DR.COM
زردچوبه
مزاج :گرم و خشکخاصیت :بسیار زداینده است .
سر :مالیدنش درد دندان را آرام می کند .
چشم :افشره اش آب و سفیدی جلو چشم را می زداید و در تقویت دید بسیار مؤثر و مفید است .
اندام های غذا :داروی یرقان است .
زرشک
دو نوع زرشک است : نوعی جلگه ای که گرد و سرخرنگ است و دیگری ریگی یا کوهی که سیاهرگ و مستطیل می باشد.سیاه از سرخ قوی تر است. سرد و خشک و شربت آن در برکندن صفرا بسیار مفید است .دمل و جوش :ضمادش را بر دمل های گرم گذاشتن بسیار مفید است .
اندام های غذا : معده و کبد را نیرو می دهد و در رفع تشنگی بسیار مفید است .
اندام های دفعی : شکم را بند می آورد ، از خراش روده جلوگیری می کند ، نوشیدنش برای قطع سیلان رطوبت های مزمن رحم بسیار مؤثر است .
می گویند اگر زن باردار چوب زرشک را سه بار به شکم بزند ، یا شکم را با زرشک بپوشاند سقط جنین می کند .
از خونریزی های زیرین جلوگیری می کند .
زرنیخ
گوهری است کانی که به رنگهای سبز و زرد و سرخ یافت می شود .هر آنچه صاف و بی آلایش است و به آسانی سائیده گردد و بوی کبریت دهد بهترین نوع آن است .
مزاج : گرم و خشک
خاصیت : همه انواع زرنیخ سوزنده هستند . ولی زرنیخ سرخ رنگ از زرنیخی که قلقدیون می نامند بهتر است .
آرایش :مو را می سترد . آن را در مداوای کم مویی با صمغ صنوبر می آمیزند .
زخم و قرحه :زرنیخ را با پیه بر زخم ها می گذارند .
دمل و جوش :زرنیخ آمیخته با پیه و چربی داروی گری ، سعفه تر و گندیگی است و پوست را می سوزاند .
اگر زرنیخ آمیخته با پیه و چربی داروی گری ، سعفه تر و گندیگی است و پوست را می سوزاند .
اگر زرنیخ را با مّر مخلوط کنند و بر تن بمالند شپش را ریشه کن می کند ، لکه های خونی را از بین می برد و اگر با زفت باشد در دفع شپش مفید است ، اثر ناخن ها را از بین می برد .
سر :مرهمی که از آن می سازند و به ویژه اگر از زرنیخ سرخ باشد خوره و زخم بینی و دهان را شفا می دهد .
نفس کش :با عسل آب جوشانیده یا عسل آب معمولی بنوشند چرک و ریم بدن را می زداید .
اگر با صمغ صنوبر تبخیر کنند در سرفه مزمن و بر آوردن چرک و ریم مفید است . گاهی زرنیخ را در حبوب ضد برونشیت بکار می برند .
اندام های دفعی :با روغن گل مخلوط شود جوش و بواسیر مقعد را شفا می دهد .
زهرها : بالا آمده آن بوسیله ی حرارت سم است .
زعفران
بهترینش زعفرانی است که تر و تازه و خوشرنگ و دارای بوی تند و خوش باشد و بر موی برگ آن اندکی سپیدی باشد . پر مایه و درست باشد ، زود رنگ دهد ، چسبنده نباشد و خرد نگشته باشد .مزاج :خشک و گرم
خاصیت :قبض ، گدازنده ، و به سبب قبوضیتی که دارد پزاننده و چسبنده است . گرمای معتدل دارد و باز کننده است . عفونت را می زداید و درون را تقویت می کند .
آرایش :خوردن زعفران رنگ و رو را صفا می دهد .
دمل و جوش : ورم را می گدازد ، بر باد سرخ بمالند مفید است .
سر : سردرد می آورد ، به سر زیان می رساند ، داروی ورم گرم داخل گوش است .
چشم : دیده را جلا می دهد ، اشک ریزی را منع و تیرگی چشم را بر طرف می کند .
با به چشم کشیدنش کبودی چشم که از بیماریها پیدا شده علاج می شود .
سینه : شادی افزا و توان بخش قلب است . بیمارانی که از التهاب حجاب حاجز و پیچش شکم رنج می برند زعفران یا روغن آن را بو کنند به خواب می روند .نفس روان می شود و ابزار تنفسی را نیرو می بخشد .
اندام های غذا : دل بهم آور است . مخالف ترشی است که اشتها را در معده بر می انگیزد و از این رو زعفران اشتها را از بین می برد . کبد و معده را تقویت می کند . معده را دباغ می دهد و قبض می گرداند . برای طحال خوب است .
اندام های دفعی : شهوت انگیز است . ادرار بول کند . زعفران را با موم یا زرده تخم مرغ و دو چندان روغن زیتون مخلوط کنند در علاج سخت شدن زهدان و بهم آمدن دهانه ی آن و قرحه های پلید زهدان مفید است .
زایمان را آسان می کند .
زهرها :اگر سه مثقال را یک مرتبه بخورند از شادی سکته می کنند و می میرند .
زغال اخته (مران )
میوه درختی است بسیار گس مزه .خاصیت :گیرنده و خشکاننده است .
زخم و قرحه :سوخته پوستش را در آب بریزند و بر گری چرکین بپاشند سودمند است . این میوه تا حدی گیرنده است که زخم های وخیم را بهم می آورد .
زهرها : افشره زغال اخته را با آب انگور کهنه بخورند یا از افشره اش ضماد سازند و برمار گزیده بگذارند پادزهر است .
گویند اگر کسی آرد اره چوب زغال اخته بخورد می میرد .
زفت
زفت دو نوع است : یکی آبی ، سیاه و مایع که از تیره قیر است و در مرهم ها بکار می رود .دیگری بیابانی و کوهی است و شیره درخت ینبوت و سایر درختهای صنوبری می باشد .
این شیره اول تر است و بعد که می پزند خشک می شود .
اما اکثر زفت نباتی از درخت ینبوت به دست می آید که آن را (قضم قریش )هم می خوانند . روغن زفت تقریباً مانند قطران است .
خاصیت :خلط های غلیظ را می پزاند .زداینده و گرمی بخش است . ترش بیشتر رساننده و خشکش بیشتر خشکاننده است و در مرهم ها بکار می رود .
آرایش : سفیدی ناخن ها را می زداید . خون را به سوی اندام ها جذب می نماید ، اندام ها را فربهی می دهد و به ویژه اگر مکرر آن را بر اندام بچسبانند و هر باریکه یک دفعه و بزور آن را بر کنند .
زفت را برای علاج ترک پا و سایر ترک ها بکار می برند .ضمادش در کم مویی مایه رویش مو می گردد .
دمل و جوش : زفت و به ویژه زفت تر ورم سخت را نرم می کند .
با آرد جو بر خنازیر گذارند مفید است . زفت را با کبریت یا پوست درخت ینبوت مخلوط کنند سرایت عارضه مورچه را باز می دارد و در علاج غده ها مفید است .
زخم و قرحه :علاج قوباء است . از زخم های گود گوشت بر می آورد ، به ویژه اگر با کوبیده کندر و عسل باشد در باز رویاندن گوشت مؤثرتر است .
زفت تر و زفت خشک هر دو در تنقیه چرکهای پلید قرحه اثر دارند . برای خشکانیدن زخمها زفت خشک مؤثرتر است .
مفاصل : در مداوای ورم ماهیچه سودمند است .
سر : خشک و ترش رویشگاه مژه ها را استوار می کند در رویش مژه کمک می نماید و بیماری (دمعه ) را شفا می دهد . زخم چشم را بر طرف می سازد و دید را تقویت می کند .
سینه : زفت و به ویژه اگر همراه بادام و شکر باشد در معالجه سرفه سرد و خشک ، سینه پهلو ، ذات الریه و برآوردن خون مفید است .
زفت رساننده است و اگر با روغن بادام باشد پخته گرداننده تر شود .
اندام های دفعی :ملین است و زیادش مسهل .در علاج ورم گرم و سخت روده ، زهدان و بیضه ها وارد کردن به بدن(آمپول-شیاف... ) با آن سودمند است .از داروهای زخم دهانه مثانه به شمار می آید .
ترک های کنار مقعد را زفت بمالند خوب می شود .
زهرها :در برابر زهرها مقاومت می کند و بر مارگزیده مالند مفید است .
WWW.021DR.COM
زنجفیل
دیسقوریدوس گوید :رنگ آن مایل به سپیدی است ، مزه اش به مزه فلفل می ماند و بوی خوش دارد .زنجفیل ریشه گیاهی است که آن را می خشکانند .مزاج :گرم و خشک است و رطوبتی زائد دارد که سبب زیاد شدن آب پشت می شود .
خاصیت : گرمای زیاد دارد ، گرمی بخش قوی ، ملین ، نرم کننده و بادشکن است .
سر :هوش و حافظه را زیاد می کند ، رطوبت های اطراف سر و گلو را می زداید .
چشم :خوردن یا در چشم کشیدن آن تیرگی چشم رادرمان می کند .
اندام های غذا :هاضم است و سرمای کبد و معده را سر حال می آورد .
شهوت انگیز ، ملین و ملایم است .
زهرها :پادزهر حشرات موذی است .
زنجبیل بیابانی
بیخ گیاهی است شبیه به مشک زمین چین و از سرزمین چین می آید . لیکن از مشک زمین کلفت تر ،کم بوتر و رنگش خاکی است .مزاج : گرم و خشک است .
خاصیت : بادشکن است .
آرایش : چاقی می آورد . بوی آب انگور کهنه و سیر و پیاز را از بینی می برد .
سینه :شاد کننده قلب است .
اندام های غذا :استفراغ را باز می دارد .
بندآورنده ی شکم ، و از بین برنده باد رحم است .
زهرها :پادزهر حشرات موذی و در این زمینه بسیار مفید است .
زنبق (ایرسا )
منظور از ایرسا ریشه سوسن آسمانگون است . سوسن آسمانگون گیاهی است دارای ساقه های متعدد که گل آن به رنگهای گونه گون است . سفید ، زرد ، آسمانی ، بنفش و از این رو آن را ایرسا نامیده اند که به معنی رنگین کمان است .ساقه های ایرسا بندبند ،برگش باریک است و اگر کهنه شود کرم می زند .
دیسقوریدوس گوید :برگ ایرسا به برگ سوسن بیابانی می ماند ، لیکن از آن بلندتر و بزرگتر است . ساقه آن گلی می دهد که برگها همدیگر را می پوشانند (پر برگ )و به چندین رنگ در می آیند .
قسمی به زردی مایل و ارغوانی هستند و قسمی به رنگ آسمانند و از این اختلاف رنگ آن را رنگین کمان می گویند .
ساقه هایی سخت و خوشبوی دارد و باید بعد از چیدن در سایه گذارند و به رشته کتان بکشند .
خاصیت درمانی :گرمی بخش ، لطافت آور ، رساننده ، بازکننده و تنقیه کننده است .اگر افشره اش را در عسل آب حل کنند . بلغم غلیظ را تنقیه می کند و بیرون می راند .
آرایش :زنبق به تنهایی و همراه خربق که اندازه باشد در زدودن لکه های سیاه و کک و مک سودمند است .
دمل و جوش :سائیده آن سفت شدگی ها ، ورم های غلیظ ، خنازیر و جوش های پلید را درمان می کند .
زخم و قرحه :در مداوای قرحه های پلید مفید است ، ناصورها را بهم می آورد و حتی اگر گرد آن استعمال شود گوشت را باز می رویاند و استخوانها را با گوشت سالم می پوشاند .
مفاصل : با روغن زیتون خستگی را از بین می برد . اگر با سرکه خورده شود در علاج ترنجیدگی و گسستگی ماهیچه ها سودمند است .
اندام های سر :خواب آور است . سر درد مزمن را از بین می برد .
گاهی آن را روغن گل محمدی و سرکه برای رفع سر درد می آمیزد ، زنبق خود به خود علاج سر درد است . عطسه آور است . آب پز آن را در دهان گردانند درد دندان تسکین می یابد .
روغن زنبق با سرکه صداهای گوش را خاموش می کند و نزله های مزمن را قطع می کند . روغن زنبق بوی بد بینی را از بین می برد و پخته آن نیز همین را انجام می دهد . از چرک زخم ها جلوگیری می کند .
چشم : اشک آور است .
اندام های تنفسی و سینه :در مداوای درد پهلو ، ذات الریه ، تنگ نفسی ، خناق ، خفگی ، سرفه و به ویژه سرفه ای که از رطوبت غلیظ باشد سودمند است .
از آنجا که بسیار لطافت بخش و بازکننده است ، زائده های بند آمده درد سینه را بیرون می برد .
اندام های غذا :خوردن سرکه و زنبق که با هم باشند درد سرد کبد و طحال را تسکین می دهد و به ویژه برای طحال بسیار مفید است . خوردن یا مالش آن در علاج استسقا سودمند است .
اندام های دفعی :دهانه بواسیر را باز می کند . پیچش شکم را از بین می برد .آب عشق و خواب جوانی دیدن را قطع می نماید .
زنبق و آب انگور کهنه مدّر حیض است . در حالت سخت شدن زهدان و دردهای سرد زهدان باید در آب پز زنبق بنشینند.
اگرزن باردار زنبق و عسل را شیاف کند سقط جنین می کند .
روغن زنبق برای زهدان مفید است .اگر زنبق کهنه را خرد کنند و در عسل بریزند و بخورند زرداب و مراره و بلغم را خارج می سازد .
تب ها :روغن زنبق را از بین می برد و علاج تب و لرز است .
زهرها :اگر همراه سرکه خورده شود پادزهر هر سمی است .
WWW.021DR.COM
زنگی دارو
گویند گیاهی است که در سنگلاخ های کم آفتابی می روید .مزاج : گرم و خشک است .
خاصیت : لطیف و تحلیل برنده است .
اندام های غذا : برای طحال بسیار مفید است . برگ آن را در سرکه بپزند و مدت چهل روز با سکنجبین بخورند درد طحال را به کلی از بین می برد . زنگی دارو در تسکین سکسکه و علاج یرقان سودمند است .
سنگ گرده و آبدان را خرد می کند و بیرون می ریزد .
گویند اگر زنان ، زنگی دارو را به خود ببندند مانع بارداری می شود .
زوفرا
دیسقوریدوس گوید :زوفرا درختی است که در مملکت «لنفوربا »در کوهی به نام «قابیس »که این کوه نزدیک مملکت مصر است یافت می شود. ساقه هایش کوتاه و باریک و شبیه به ساقه شبت و گره دار است . برگش شبیه برگ اسپرک و از آن نرم تر است . بوی خوش دارد . سر ساقه اش باریک و پراکنده ، بر سر هر شاخه ای تاجی است که غلاف تخمی سیاه ، کاوکی ، مایل به درازی و به تخم رازیانه شبیه و مزه تند و عطرینی دارد .بیخش سفید و به بیخ گاو شیر شبیه است و بوی مطبوعی دارد .
مزاج :گرم و خشک است .
خاصیت : بادشکن و گرمی بخش است .
اندام های غذا :هاضم خوراک و در علاج ورم های بلغمی معده و باد معده مفید است .
چشم :تخم و ریشه آن چشم را جلا می دهند و تیرگی چشم را از بین می برند .
زخم و قرحه :علاج درد گری و خارش است .
بیخ و تخمش در خشکانیدن آب پشت تأثیر فیجن را دارد و اگر خورده شود بول و حیض را روان سازد.اگر زن بیخ آن را فرزجه کند حیض روان می شود. زهرها :خورده شود یا مالیدنی باشد پادزهر کژدم و حشرات موذی است
WWW.021DR.COM
زوفای خشک
گیاه زوفاکوهی یا کاشتنی است .مزاج :گرم و خشک
خاصیت : همچون مرزه لطیف است .
آرایش : خوردنش رنگ را زیبا می کند . مالیدنش لکه های صورت را علاج می کند .
دمل و جوش : اگر شربت آن خورده شود ورم های سخت را فرو می نشاند. سر:آب پزش با سرکه درد دندان را تسکین می دهد .
بخار پخته آن با انجیر را در گوش بریزند صدای گوش را می خواباند .
چشم :می پزند و بر چشم ضماد می کنند .طرفه (نقطه خونی چشم ) و خون خشکیده زیر پلک را علاج می کند .
سینه :زوفا و آب پزش با انجیر و عسل در بیماری سینه ، برنشیت ، سرفه ، مزمن ، ورم های سخت و بلند نفسی مفید است .
غرغره نمودن با آب پز زوفا در علاج خفگی شکم مفید است .
اندام های غذا : ضمادش که با انجیر و بوره باشد داروی طحال است .
خوردن شربت زوفا برای طحال و استسقا مفید است .
اندام های دفعی :بلغم و کرم ها و کرم کدو را بیرون می آورد . اگر با کرویا و زنبق باشد بسیار مسهل است .
زهره
گیاهی است که برگهایش عدسی و شاخه هایش پایا و کم برگ است .بیخ باریک دارد .در شوره زارهای گرم و آفتابی می روید و در مزه اش شوری احساس می شود .نوعی دیگر از این گیاه هست که به همیشه بهار شبیه ، رنگش ارغوانی و از آن دیگری خوش رنگ تر است .
زهره اولی زخم را بهم می آورد و بیرون ریختنی ها را نرم می نماید . زهره دومی با سکنجبین خورده شود داروی صرع است .
زهره النحاس
خاصیت : خورنده و با سوزش است .زخم و قرحه :گوشت زائد را می خورد .
سر :دارو و خشک کننده قرحه گوش است .سفید آن را بسایند و در گوش دمند ، کری کهنه را از بین می برد .در علاج ورم های بالای دهان و زبان کوچک مفید است .
این دارو را از جمله داروهای خشک کننده بواسیر و زخم های مقعد بشمار آورده اند .
WWW.021DR.COM
زیتون
درختی است تنومند که در برخی از سرزمینها می روید . از زیتون روغن می گیرند .روغنی که از زیتون نارسیده گیرند نامش زیت انفاق است و آنچه از زیتون رسیده و میانه رسیده و نارسیده به دست می آید زیت است و بس .روغن را از زیتون کاشتنی و از زیتون وحشی می گیرند .
روغن زیتون اگر کهنه باشد در ضمادها تأثیر روغن کرچک و روغن ترب و روغن سیاه دانه دارد .لیکن از آنها گرم مزاج تر است و کنشش تقریباً آنهاست .
بهترین روغن زیتون که برای تندرستان مفید باشد روغن زیتون نارسیده است.
مزاج :روغن زیتون نارسیده سرد و خشک است .
خاصیت :همه نوع از روغن زیتون تن را توان می بخشد ، جنبش را زیاد می کند و پالاینده است .
آرایش :برگ زیتون وحشی برای کژدمه داروی خوبی است و بر تن بمالند بازدارنده عرق است . روغن زیتون وحشی در بسیاری از کنش ها با روغن گل برابر است .روغن زیتون وحشی مو را نگه می دارد و نمی گذارد زود سفید شود اما به شرطی که هر روز استعمال شود .
دمل و جوش :ضماد زیتون وحشی در علاج باد سرخ و بیماری مفید
است.ورم گرم را می گدازد .چوب تر زیتون را آتش بزنند ،خونآب هایی که از آن می تراود داروی گری و قوباء است .
زخم و قرحه :روغن زیتون نارسیده وحشی در علاج قرحه تر ، قرحه خشک ، و گری مفید است .
برگ زیتون وحشی داروی باد سرخ ، بیماری مورچه ، جوش های مسری ، جوش های پلید ، جوش های چرکین و شری است .
سوختگی را با زیتون پرورش یافته در نمک آب ضماد کنند تاول نمی زند ، و چرک پلید را می زداید .
مفاصل : حقنه با آب زیتون نمک سرد ـ زیتون شور ـ داروی بیماری اعصاب است .
روغن زیتون شسته داروی درد پی بیماری اعصاب است .
کسانی که نقرس دارند با روغن زیتون کهنه جای نقرس را بمالند مفید است .
سر : برگ زیتون را در آب غوره بجوشانند تا در پرمایگی چون عسل شود ، بر دندان کرم خورده بگذارند دندان را بر می کند .
روغن زیتون وحشی در علاج سر درد همانند روغن گل است .
افشره زیتون وحشی را خشک می کنند ، از آن قرص می سازند و نگه می دارید ، رطوبت های گوش را درمان می کند .
مزمزه کردن با روغن زیتون وحشی خونریزی لثه را باز می دارد و دندانهای لق را استوار می سازد .
انگم زیتون وحشی را اگنه دندان کرم خورده کنند مفید است .
روغن زیتون بهترین معالج درد گوش است .
برگ زیتون ساییده برای از بین بردن جوشهای زبان و دهان مفید است .
چشم : روغن زیتون کهنه (شش ساله را )در چشم بکشند تیرگی چشم از بین می رود .غلیظ شده رسوبی آن ضمن داروهای چشم است .
سینه :بخور کردن زیتون سیاه همراه هسته اش علاج برنشییت و بیماریهای شش است .
اندام های غذا :رسوبی روغن زیتون را بر شکم مستسقی بمالند مفید
است .زیتون تنهای تنها دیر هضم است .زیتون درشت نمک پرورده اشتهاآور ، توان بخش معده می باشد و رکموس قبض بوجود می آورد .
اندام های دفعی :قبل از غذا زیتون را با آبکامه خورند شکم نرم گردد ( ملین است )زیتون را با فیجن بپزند علاج پیچش روده و کرم است . در قولنج ورمی مفید و برای علاج قولنج دردی بدان حقنه می کنند .
افشره زیتون را فرزجه کنند نزیف و رطوبت های زهدان را قطع می کند.
شکم را با ضماد زیتون و آرد جو ببندند اسهال مزمن را چاره می کند .
فرآورده روغن زیتون کهنه با آب غوره را اگر حقنه کنند در علاج قرحه درونی مقعد و زهدان سودمند است .
حقنه با انگم ادرار بول و پرزه انگمش ادرار حیض می کند .
زهرها :زهر خورده اگر روغن زیت را با آب گرم بخورد با اینکه دلش بهم می خورد ولی از قوت سم می کاهد .می گویند انگم زیتون وحشی زهری است کشنده .
زیره
زیره چندین نوع دارد : کرمانی سیه ، فارسی زرد ، زیره شامی و نبطی . فارسی از زیره شامی و نبطی قوی تر است و زیره نبطی همان است که در هر کجا بدست آید .زیره کرمانی بهترین و بعد از آن فارسی از سایر انواع بهتر است .
مزاج : گرم و خشک
خاصیت : گرمی بخش ، بادشکن ، بادزدا ، تکه کننده ، خشکاننده ، و گدازنده است .چنان که گویند قبض هم هست .
آرایش : صورت را با زیره بشویند زیبا شود .خوردن و بکار بردنش رنگ و رو را صفا می دهد .
ورم و جوش :با موم و روغن گل و روغن زیتون و آرد باقلا ،یا تنها با روغن زیتون ، یا با روغن زیتون و عسل مرهم گردد آماس رگ های بیضه را فرو می نشاند .
زخم و قرحه : سوپ آن برای معالجه زخم ها و بهبودی بخشیدن بسیار سودمند است .
سر : زیره را بسایند ، با سرکه مخلوط کنند و ببویند ، یا اینکه فتیله آلاییده به زیره را در سوراخ بینی کنند خون دماغ قطع می شود .
چشم : زیره را بسایند ، با روغن زیتون بیامیزند و در چشم بچکانند ناخنه را از بین می برد.برلکه های سیاه خونی زیر چشم بچکانند بسیار مفید است .اندام های تنفسی :اگر با سرکه آمیخته با آب بخورند داروی تنگ
نفسی است .
اندام های دفعی : زیره با روغن زیتون یا با موم ، روغن گل یا با روغن زیتون و آرد باقلا برای فرو نشاندن آماس بیضه ، خرد کردن سنگ و به ویژه اگر زیره بیابانی باشد علاوه بر فوائد فوق الذکر در معالجه چکمیزک و خون ادراری و پیچ و درد روده و بادکردگی مفید است .
افشره زیره بیابانی با آب عسل شکم را روان می سازد .
روفس گوید :زیره سبز (نبطی )اسهال می آورد اما زیره کرمانی قبض است .گیاه زیره بیابانی مراره را با بول سرازیر می کند .
زهرها :هرنوع زیره و به ویژه آن زیره بیابانی که تخمش شبیه تخم سوسن است خورده شود ، پادزهر حشرات سمی است .
زیز ـ نوعی پیاز دشتی
قوت و مزه پیاز موش دارد ،بجای پیاز موش استفاده می شود ، و از آن ضعیف تر است .دردهای سرد زهدان را تسکین می دهد ، اگر با انجیر مخلوط شود و ضماد شود یا آن را بخورند پادزهر نیش کژدم و رتیل است و ضد هر زهری است .
WWW.021DR.COM
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد